نشانه شناسی و آسیب شناسی پدیده «پوپولیسم» در فضای انتخابات و راهکارهای مقابله با آن بر پایۀ اخلاق اداری و شایسته سالاری در نهج البلاغه

پوپولیسم اصطلاحی برای توصیف رو ابط سیاسی است، اما در فضای انتخاباتی می تواند خصلّت و آرایش فرهنگی به خود بگیرد و موقعیت کاربران اجتماعی توده گرا و نخبه ستیز را تحت تاثیر قرار دهد. این پدیده سبب انحلال و نوعی از بی ریختی اجتماعی بوده که در فقدان نظم و انضباط نهادهای تاثیرگذار فرهنگی رشد می کند و به شدت به توده ها، هیجان ها، نیازها و غرایز آنها وابسته است. یکی از راهکارهای مقابله با چنین پدیده ای، بهره گرفتن از خطبه ها، حکمت ها و نامه های نهج البلاغه در رابطه با اخلاق اداری و شایسته سالاری است. نتایج تحقیق نمایانگر آن هستند که؛ رواج پوپولیسم فرهنگی، شکست جریان روشنفکری در جامعۀ خردگرا را در پی خواهد داشت. از میان پیآمدهای ناشی از گسترش پوپولیسم می توان به؛ ظهور پدیدۀ «شلوارپلنگی»، پیش بینی ناپذیری، ناامیدی روشنفکران و نخبگان و نیز عدم تحقق ادعای حمایت از حق حاکمیت مردم، اشاره نمود. مهمترین راهکارهای مقابله با پدیدۀ پوپولیسم، بهره گیری از رهنمودهای امیرالمومنین علی (ع) در نهج البلاغه است. معیارهایی همچون؛ تجربه، حیا، پارسایی، دفاع از اسلام، حُسن شهرت، امانتداری، فرهیختگی، دانایی و تربیت یافتگی معیارهای انتخاب فرد اصلح از دیدگاه امام علی (ع) هستند. همچنین؛ توجه به اهلیّت گرایی، پیشگیری از بر سر کار آمدن نااهلان، پرهیز از ظاهربینى و قشری گرایى و مسدود نمودن راه های ظاهرسازی و ریاکاری را می توان به عنوان راهکارهای برگرفته از نهج البلاغه در مقابله با پوپولیسم انتخاباتی به شمار آورد.