فتنه خوارج از دیدگاه امام علی (علیه السلام) نهج البلاغه

دشمن در فتنه ها به طور ناشناخته و به دست عوامل درونی، ایمان و عزت و استقلال ملت درباره ی بسیاری از خوارج که با آنها _علیه السلام) مسلمان را مورد تهاجم قرار میدهد. امیر المومنین می جنگیدند فرمودند: 'فرق اینها با اصحاب معاویه این است که اصحاب معاویه از اول جستجوگر باطل بودند و به باطلشان رسیدند؛ ولی اینها جستجوگر حق بودند و به حق نرسیدند.' یکی از بارزترین ممیزات خوارج جهالت و نادانی شان بود، لذا فریب نیرنگ ساده ی معاویه و عمرو عاص را خوردند. در این مردم جهالت و عبادت توام بود. علی میخواست با جهالت آنها بجنگد، اما چگونه ممکن بود جنبه زهد و تقوا و عبادت اینها را از جنبه جهالتشان تفکیک کرد، بلکه عبادتشان که اسلام شناس درجه اول است ارزشی (علیه السلام) عین جهالت بود. عبادت توام با جهالت از نظر علی نداشت. لهذا آنها را کوبید و وجهه زهد و تقوا و عبادتشان نتوانست سپری در مقابل علی قرار گردد. خطر جهالت این گونه افراد و جمعیت ها بیشتر از این ناحیه است که ابزار و آلت دست زیرک ها قرار میگیرند و سد راه مصالح عالیه اسلامی واقع میشوند. همیشه منافقان بی دین، مقدسان احمق را علیه مصالح اسلامی برمی انگیزند. این ها شمشیری میگردند در دست آنها و تیری در کمان آنها. این وضع این ها را بیان میکند. می فرمایند: 'ثُمَّ اَنتُم شِرارُ النّسا ِ(علیه السلام) چقدر عالی و لطیف، علی وَ مَن رَمی بهِ الشَّیطسانُ قرامیَهُ وَ ضَرَبَ به تیهَهُ؛ همانا بدترین مردم هستید. شما تیرهایی هستید در دست شیطان که از وجود پلید شما برای زدن نشانه ی خود استفاده میکند و به وسیله ی شما مردم را در حیرت و تردید و گمراهی می افکند.' در این نوشتار سعی شده خطبه ها و کلمات مربوط به خوارج در نهج البلاغه بیان شود که آغاز شورش و فتنه و عصیان این گروه تا نابودی و سقوط آنان را بیان کند.