فرآورده‌های زیستی دام، طیور و آبزیان: از آزمایشگاه تا سلول

تولید اقتصادی و کیفی دام، طیور و آبزیان از اولویت‌های حوزه صنایع مرتبط با دامپروری و آبزی پروری است. استفاده از افزودنی‌های مختلف از قبیل پروبیوتیک‌ها، پری‌بیوتیک‌ها، سین‌بیوتیک‌ها، آنزیم‌ها، توکسین بایندرها، اسیدهای آمینه، اسیدی فایرها، ویتامین‌ها، آنتی اکسیدانت‌ها و ... بمنظور افزایش بهره‌وری، بهبود شاخص‌های عملکردی و کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، اهمیت بسیاری دارد. بازار جهانی این افزودنی‌ها حدود 42 میلیارد دلار است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 به حدود 60 میلیارد دلار برسد. سهم ایران باید حداقل بین 1 تا 3 درصد بازار جهانی باشد (6/0 تا 8/1 میلیارد دلار) که در حال حاضر بسیار کمتر از این میزان است. تا یک دهه گذشته قسمت اعظم این افزودنی‌ها از طریق واردات تامین شده است، با ورود شرکت‌های دانش بنیان به این حوزه، برخی از این فراورده‌ها بالاخص پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها و توکسین بایندرها در داخل کشور تولید می‌شوند، هرچند باید توجه نمود که مصرف برخی فراورده‌ها، نیاز به ترویج و فرهنگ سازی برای دامداران و آبزی‌پروران دارد برای مثال نیاز کشور به پروبیوتیک‌های دام، طیور و آبزیان حدود 10-7 هزار تن است که در حال حاضر، تولید داخل کمتر از 3000 تن است اما فناوری تولید آنزیم‌های صنعتی، ویتامین‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها و اسیدهای آمینه در کشور بطور کامل بومی‌سازی نشده و در برخی موارد به شکل وارداتی تامین می‌شوند. در این مقاله تلاش خواهد شد تا پیشرفت‌ها و دستاوردهای کشور در زمینه تولید داخلی افزودنی‌های زیستی خوراک دام ارائه شود و چالش‌های موجود از قبیل چالش‌های فناورانه و چالش‌های مدیریتی و اقتصادی در این حوزه بحث خواهد شد.

livestock, poultry and aquatic biological products: from lab to cell

the importance of using various additives in livestock, poultry, and aquatic animal production cannot be understated. application of different feed additives such as probiotics, prebiotics, synbiotics, enzymes, toxin binders, amino acids, acidifiers, vitamins, antioxidants, etc., is very important to increase productivity, improve performance indicators and reduce the consumption of antibiotics. the global market for feed additives is about 42 billion usd and is expected to reach 60 billion usd by 2030. iran s share should be at least 1 to 3 percent of the global market (0.6 to 1.8 billion usd), which is currently much less than this amount. until the last decade, the majority of these additives were supplied through imports, however, by development of knowledge-based companies into this field, some of these products, especially probiotics and prebiotics and toxin binders, are currently produced inside the country. although some additives are now produced locally, challenges remain in achieving self-sufficiency, particularly in the production of enzymes, vitamins, and amino acids. the country s need for livestock, poultry and aquatic probiotics is about 7-10 thousand tons, currently domestic production is less than 3000 tons, but the production technology of industrial enzymes, vitamins, antibiotics and amino acids in the country are not completely localized and, in some cases, they are supplied in the form of imports. this article explores iran s progress in domestic production of biological feed additives and discusses the challenges faced in this sector, including technological, managerial inefficiencies, and economic obstacles.