واکاوی مهم‌ترین مبانی کلامی قانون‌ گذاری قرآن کریم

قرآن کریم دارای معارف گسترده و فراوان در حوزه‌های گوناگون است و یکی از مهم‌ترین آنها حوزه قوانین و احکام است. روشن است که قوانین و احکام در هر مکتبی بر اساس مبانی خاص خودش است و طبیعتا آثار ویژه هم دارد. با توجه به ویژگی‌های قرآن کریم، قوانین و احکام قرآن بر اساس مبانی متعدد است که مهم‌ترین آنها مبانی کلامی است. حال سخن در این است که قوانین و احکام در قرآن کریم بر اساس کدام مبانی کلامی است؟ روشن است که پاسخ به این پرسش، تفاوت اصل و فرآیند و گستره قانون‌گذاری قرآن و تفاوتش با قانون‌گذاری و قوانین بشری و نیز آثار مترتب بر آن را روشن کرده و در نتیجه ابعاد و زوایای قوانین و احکام قرآن کریم در مقایسه با قوانین بشری را تبیین می‌کند. این مقاله که با روش تحلیلی توصیفی نگارش یافته، مهم‌ترین مبانی کلامی قانون‌گذاری در قرآن کریم را «مبنای هستی‌شناسی هدفمندی قوانین و لحاظ مصالح و مفاسد واقعی در آن»، «مبنای خداشناسی وضع قوانین از سوی خدای متعال» و «مبنای انسان‌شناسی وجود روح انسان» بیان نموده و در هر کدام از آنها آثار مترتب و شواهد قرآنی برای آنها ذکر کرده است.