ابوریحان بیرونی؛ عوامل روی ‌آوری به مردم‎ شناسی دین

تجزیه و تحلیل مباحث انسان ‌شناسی در چارچوب گفتمان ابوریحان، مهم‌ترین مسئله این مقاله را تشکیل می‌دهد. یکی از دانشمندان انسان شناسی، که بیش از هزار سال پیش توانسته این گفتمان را در زمانه خویش براساس مولفه های مردم شناسی توسعه دهد، بدون شک ابوریحان است، واکاوی و کنکاش در منابع ایشان و به‌دنبال آن ساختن یک چارچوب جدید بر مبنای مفاهیم و داده‌های ایشان می‌تواند کمک زیادی به این پژوهش در رسیدن به هدفش بکند. در این پژوهش که با روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا صورت گرفته است،  ابوریحان بیرونی را دانشمندی با سبک و روش در علوم دریافته است، وی ضمن طبقه‌بندی علوم، سیستماتیک و نظام‌مند بوده است. ابوریحان به فهم و درک دقیقی از روش در علوم رسیده بود و هر علمی را بر اساس روش خودش انجام می‌داد. براین اساس، هدف‌مندی او باعث شکل‌گیری مبانی فکری و نظری ایشان شد. ابوریحان روح حقیقت‌جویی و ذهن خلاقی داشت به گونه ای که هر مطلبی را به سادگی نمی‌پذیرفت و نخست آن را مورد آزمایش داده و تا آن را در بوته امتحان قرار نمی‌داد به راحتی نمی‌پذیرفت. او هر علمی را با روش خودش می سنجید و نتایج حاصل از آن را بیان می کرد، او در علم مردم شناسی از روش مشاهده، مشارکت، عدم ارزش گذاری پیش داوری استفاده می کرد و هرچه را می دید بدون دخالت دادن عقاید خود، آن را بیان می کرد و اهمیت پژوهش حاضر سبک و روش ابوریحان بیرونی را در بحث انسان شناسی نمایان می کند.

al- baruni; factors of turning to anthropology of religion

the analysis of anthropological issues in the context of al- baruni discourse constitutes the most important issue of this article. one of the anthropological scientists, who more than a thousand years ago was able to develop this discourse in his time based on anthropological components, is undoubtedly al- baruni. his concepts and data can greatly help this research in reaching its goal. in this research, which was carried out with the library method and content analysis, al- baruni was found to be a scientist with a style and method in the sciences, and he was systematic and systematic while classifying the sciences. al- baruni had a precise understanding of the method in science and he did every science based on his own method. therefore, his purposefulness caused the formation of his intellectual and theoretical foundations. al- baruni had a truth-seeking spirit and a creative mind in such a way that he did not accept any material easily and did not accept it easily until he first tested it and put it to the test. he measured each science with his own method and expressed the results of it. in anthropology, he used the method of observation, participation, non-valuation of prejudice and everything he saw without by interjecting his own opinions, he expressed it and the importance of the current research shows the style and method of al- boruni in the discussion of anthropology.