بازسازی معنایی فرهنگ فقر زنان سرپرست خانواده

خانواده در تعامل دوسویه با اعضای خود و اجتماع، باز‌آفرینی می‌شود. تحولات زیستی و اجتماعی به پیدایش زنان سرپرست خانواده منجر شده است. این گروه به دلیل ضعف و یا عدم سرپرستی مرد با چالش‏هایی روبه‌رو هستند. افزایش تعداد این خانواده‌ها در مقام مقایسه با سال‌های پیشین مطالعه این موضوع را حیاتی می‌نماید. هدف این پژوهش بازسازی معنایی از مفهوم فرهنگ فقر و شناسایی ماهیت و ابعاد آن در بین زنان سرپرست خانواده در منطقۀ 19 تهران در سال 1400 است و نیز دستیابی به شناختی عمیق و بر پایۀ روش امیک به معنای شناخت از درون و آگاهی از تجربه زیست این گروه‌های اجتماعی است. روش این پژوهش کیفی است. با 23 نفر از زنان سرپرست خانواده در این منطقه مصاحبۀ عمیق شد. حجم نمونه‏ براساس معیار اشباع نظری 20 تعیین شد. به جهت تنظیم کد‌های استخراجی از شیوۀ تحلیل‌ مضمونی روایت بر مبنای روش براون و کلارک در نرم‌افزار nvivo بهره جسته‌ایم. تحلیل‏ها در نهایت‌ سبب ظهور سه مقولۀ اصلی شد: الف. زیست حداقلی‌، ب. ساخت اجتماعی مادرانگی، و ج. درماندگی پذیرفته شده. مدل مفهومی فرهنگ فقرِ مضامین استخراجی نیز ترسیم شد. این یافته‏ها نشان می‌دهند فرهنگ فقر با مولفه‌های اکتشاف شده، در خانواده‌هایی با سرپرستی زنان در حال بازتولید است. وجود وضعیت دشوار و شرایط نامطلوب زندگی این دسته از زنان، فقر فزاینده‌ای را برای‌شان به ارمغان می‌آورد که هر روز خروج از آن بیشتر برای‌شان نا‌ممکن می‌شود.