مصرف رسانه ای و تاثیر آن بر شهروندی محیط زیستی ساکنان 18 سال به بالای شهر شیراز

انسان از دیرباز با محیط زیست خود تعامل مداوم و پایدار داشته است. پس از انقلاب‌های علمی و صنعتی یا همان دوران مدرن، انسان با اعتقاد به توسعه و پیشرفت تکنولوژی به‌عنوان عاملی مهم برای دست یافتن به خوشبختی و رفاه، سعی بر تسلط و کنترل بر طبیعت نمود. محیط زیست شهری بر احساس، زندگی و کار بشر اثر گذاشته و از آن تاثیر می‌پذیرد و به دلیل درگیری تمام انسان‌ها‌ با محیط زیست اگر این اثرپذیری مخرب باشد، معضلات محیط زیستی به وجود می‌آید. هدف از انجام این پژوهش، بررسی شهروندی محیط زیستی ساکنان 18 سال به بالای شهر شیراز و ارتباط آن با متغیرهای میزان مصرف رسانه‌ای و سن بود. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه ساختمند بود. نمونه مورد مطالعه، 1045 نفر از ساکنان شهر شیراز بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی از نوع خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای ارزیابی اعتبار پرسشنامه از تحلیل عاملی و برای تعیین پایایی آن، از هماهنگی درونی ابزار به روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد شهروندی محیط زیستی با توجه به میزان استفاده از رادیو و تلویزیون داخلی، روزنامه و کتاب و شبکه‌های اجتماعی اینترنتی (با جهت مثبت) و با توجه به استفاده از برنامه ماهواره (با جهت منفی) تفاوت معناداری داشت ولی با توجه به استفاده از برنامه رادیوهای فارسی‌زبان خارج از کشور، تفاوت معناداری نداشت. پاسخگویانی که بیشتر از برنامه‌های رادیو و تلویزیون داخلی استفاده می‌کنند و بیشتر کتاب و روزنامه‌ مطالعه می‌کنند، و همچنین پاسخگویانی که در حد متوسط از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی استفاده می‌کنند، از شهروندی محیط زیستی بالایی برخوردارند. بین متغیر وابسته و سن ارتباط مثبت و معناداری وجود داشت. تحلیل رگرسیونی نشان داد متغیرهای مستقل مورد بررسی توانستند 8/11 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند. نتیجه اینکه رسانه‌ها در زمانه کنونی نقش مهمی در وضعیت شهروندی به‌ویژه شهروندی محیط زیستی برخوردارند.

the relationship of media use and attention to national benefits with environmental citizenship 18 years and older residents of shiraz city

human beings have had a continuous and stable interaction with their environment since long ago. this relationship has undergone many changes during different periods. after the scientific and industrial revolutions of the modern era, man believed in the development and advancement of technology as a significant factor to achieve happiness and well-being and tried to dominate and control nature. the urban environment affects human feelings, life, and work and is affected by it due to the conflict of all humans with the environment. if this effect is destructive, environmental problems will arise. this study aimed to explore the environmental citizenship of shiraz residents aged 18 and older and its correlation with certain social and cultural factors. using the survey method, a structured questionnaire was used for data collection. the study sample was 1045 residents of shiraz selected using a multi-stage cluster random sampling method. the factor analysis and cronbach’s alpha were used to evaluate the validity and reliability of the questionnaire, respectively. the results showed that the variable of attention to national benefits and its dimensions (the territorial, political, and historical dimensions), rate of media consumption, and age have a positive and significant relationship at the level of 99% with the environmental citizenship variable. there is a notable difference in environmental citizenship based on gender, education level, and marital status. women, married people, and ph.d. education had stronger environmental citizenship than other people. the independent variables explained 24 percent of the changes in the dependent variable of environmental citizenship. paying attention to national interests has increased people’s sensitivity to the environment, and preserving its values is seen as crucial for citizens.