نقش سیاست های مسکن در توسعه شهری برنامه های عمرانی (با تاکید بر برنامه سوم و چهارم قبل از انقلاب اسلامی)

مسکن به‌عنوان یک کالای اقتصادی دارای ویژگی‌هایی است که آن را از سایر کالاها متمایز می‌کند، مسکن از یک‌سو می‌تواند کالای مصرفی باشد که بعد از غذا و پوشاک مهم‌ترین نیاز اساسی انسان و از سویی به‌عنوان کالای غیرمنقول، بادوام و کالای سرمایه‌ای محسوب می‌شود که سرمایه‌گذاری در آن قسمت وسیعی از دارایی خانوار به شمار می‌رود و علاوه بر خانوارها برای بنگاه‌های اقتصادی نیز جذابیت خاصی دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی سیاست‌های مسکن در توسعه برنامه عمرانی سوم و چهارم قبل از انقلاب اسلامی می‌باشد. روش تحقیق حاکم بر پژوهش تاریخی- تحلیلی با مطالعات اسنادی-کتابخانه ای می‌باشد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که هدف اصلی برنامه سوم در زمینه مسکن، ساخت خانه‌های ارزان‌قیمت برای طبقه کم‌درآمد بود. این هدف فقط جنبه کیفی داشت و ازلحاظ کمیت پیش‌بینی خاصی صورت نگرفته بود. شش درصد از کل اعتبارات پرداختی طی برنامه سوم به ساختمان و خانه‌سازی اختصاص یافت که معادل 12/2میلیارد ریال گردید. در برنامه عمرانی سوم اقداماتی ازجمله ایجاد خانه‌سازی سازمانی که به‌منظور تشویق کارمندان دولت، ساخت خانه‌های ارزان‌قیمت که به‌منظور ایجاد محیطی سالم و حفظ بهداشت عمومی، پرداخت وام جهت ساختمان خانه‌های خصوصی صورت گرفت. در برنامه چهارم عمرانی، سیاست ساخت خانه‌های ارزان‌قیمت در کنار هدف‌های دیگری چون تجهیز سرمایه‌های خصوصی، افزایش سرمایه بانک رهنی جهت اعطای وام به بخش خصوصی، ایجاد ارتباط بین مسکن و شهرسازی در قالب طرح‌های ملی نوسازی محلات و خانه‌های فرسوده موردتوجه واقع شد.

the role of housing policies in the urban development of construction plans (with emphasis on the third and fourth plans before the islamic revolution)

as an economic good, housing has characteristics that distinguish it from other goods, on the one hand, housing can be a consumer good, which is the most important basic human need after food and clothing, and on the other hand, it can be considered as an immovable, durable and capital good that invests in it is considered a large part of the household property, and besides households, it is also particularly attractive for economic enterprises. the purpose of the current research is to investigate the housing policies in the development of the third and fourth construction program before the islamic revolution. the ruling research method is historical-analytical research with documentary-library studies. the results of this research show that the main goal of the third program in the field of housing was to build low-cost houses for the low-income class. this goal had only a qualitative aspect and no special prediction had been made in terms of quantity. six percent of the total credits paid during the third program were allocated to building and house construction, which was equal to 12.2 billion rials. in the third construction program, measures such as the creation of a house building organization to encourage government employees, the construction of low-cost houses in order to create a healthy environment and maintain public health, and the payment of loans for the construction of private houses were made. in the fourth construction plan, the policy of building low-cost houses was considered along with other goals such as mobilizing private funds, increasing the capital of the mortgage bank to grant loans to the private sector, establishing a connection between housing and urban development in the form of national plans for the renovation of neighborhoods and dilapidated houses.