دیالکتیک جهان‌شمولی و نسبیت فرهنگی در اهداف توسعه پایدار

توسعه پایدار مفهومی است که به طور مداوم در حال تکامل و توسعه است. با اینکه عبارت توسعه پایدار دارای معانی و تعاریف متفاوتی است، اما محور غالب این تعاریف در «تعهد به برآوردن نیازهای حال و آینده‌ی مردم، به همراه شناخت ظرفیت محدود اکولوژیکی زمین» جمع گردیده و مورد پذیرش قرار گرفته است. در این مقاله، اهداف هفده‌گانه توسعه پایدار را به سه ابرهدف حقوق بشر بنیان، محیط زیست بنیان و ساختار بنیان مقوله‌بندی نموده و ابرهدف حقوق بشر بنیان را در پرتو دو رویکرد نسبی‌گرایی و جهان‌گرایی، مورد بررسی قرار داده‌ایم. ابرهدف حقوق بشر بنیان، مجموعه‌ای از اهدافی از دستورکار 2030 است که به صورت صریح یا ضمنی به موضوع حقوق بشر مرتبط است. غالب اهداف مندرج در این دستورکار به موضوع مهم حقوق بشر اشاره دارد. در راستای اجرای این اهداف باید به دو رویکرد نسبی‌گرایی و جهان‌گرایی که نقطه مقابل هم هستند توجه نماییم. تعامل و تقابل تز و آنتی تز این دو مفهوم، ایجادکننده دیالکتیکی مفهومی و سنتزی کاربردی خواهد بود. این مقاله، با هدف کمک به تصمیم‌گیری و اجرای هرچه بهتر اهداف توسعه پایدار در ایران، به دنبال پاسخ به این سوال است که «آیا دستورکار 2030 به نسبی‌گرایی در اجرای ابرهدف حقوق بشر بنیان توجه داشته است؟». این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس اسناد رسمی و معتبر کتابخانه‌ای و الکترونیکی ملی و بین‌المللی در بازه سال‌های 2015 تا کنون، به این نتیجه می‌رسد که رویکرد نسبی‌گرایانه، در بخش‌های مختلف دستورکار، حتی در موضوع پرچالش حقوق بشر و ابرهدف حقوق بشر بنیان نیز مورد توجه قرار گرفته است و دولت‌ها می‌توانند بر اساس آن، اهدافی که با رویکرد نسبی‌گرایانه تنظیم شده است را مبتنی بر شرایط و وضعیت ملی خود دنبال و اجرا نمایند. این رویکرد می‌تواند تاثیر بسیار زیادی بر عملکرد جمهوری اسلامی ایران در اجرای متناسب این اهداف بگذارد.

the dialectic of universality and cultural relativism in sustainable development goals

sustainable development is a concept that is constantly evolving and developing. although the term sustainable development has different meanings and definitions, the dominant axis of these definitions is gathered and accepted in &the commitment to meet the current and future needs of the people, along with the recognition of the limited ecological capacity of the earth&. in this article, we have categorized the seventeen goals of sustainable development into three super goals of basic human rights, basic environment and basic structure, and we have examined the super goal of basic human rights in the light of two approaches of relativism and universalism. the human rights super goal of the foundation is a set of goals of the 2030 agenda that are explicitly or implicitly related to the issue of human rights. most of the goals listed in this agenda refer to the important issue of human rights. this article, with the aim of helping to make decisions and implement the goals of sustainable development in iran as best as possible, seeks the question that &has the 2030 agenda paid attention to relativism in the implementation of the super goal of human rights?&. this article, using the descriptive-analytical method and based on official and valid national and international library and electronic documents in the period of 2015 until now, comes to the conclusion that the relativistic approach, in different parts of the agenda, even in the challenging issue of human rights and the super goal basic human rights have also been taken into consideration and governments can follow and implement the goals set with a relativistic approach based on their national conditions and status. this approach can have a great impact on the performance of the islamic republic of iran in the appropriate implementation of these goals.