توسعه محور ترانزیتی خلیج فارس - مدیترانه و پیامدهای امنیتی - اقتصادی آن در مناسبات ژئوپلیتیکی منطقه ای و جهان

یکی از حوزه‌های حساس و مهم گذار و تحول در هندسه جهانی قدرت، مقوله کریدورهای ترانزیتی است که تاثیر مستقیمی بر قدرت ملی دارد. ایران برای توسعه و تقویت جایگاه ترانزیتی خود و تضعیف کردن ساختار تحریم‌ها می‌بایست تمرکز برنامه استراتژیک خود را روی محورهای ترانزیتی متمرکز کند. یکی از این محورها، ایجاد کریدور ترانزیتی خلیج فارس مدیترانه و یکپارچه کردن شبکه مواصلاتی ایران، عراق و سوریه و کشورهای حاشیه خلیج فارس می تواند باشد. کریدوری که می تواند به استحکام اقتصاد ملی، همگرایی منطقه ای، بازآرایش قلمروها و مناسبات ژئوپلیتیکی ایران و ادغام بهینه ایران در نظام بین الملل منجر شود. لذا در این مقاله با استفاده از روشی توصیفی-اکتشافی به بررسی ایده چگونگی فعال کردن کریدور ترانزیتی خلیج فارس-مدیترانه و تاثیرات آن بر جایگاه ایران در مناسبات منطقه ای و فرامنطقه آن پرداخته شده است.نتایج نشان می دهد که با فرض ایجاد کریدور خلیج فارس-مدیترانه، امنیت محور مقاومت و همچنین غرب آسیا به امنیت ایران گره می‌خورد. ایجاد این کریدور موجب ارتقا قدرت اقتصادی و یکپارچه‌سازی محور مقاومت و همچنین خروج منطقه از انفعال ترانزیتی و اقتصادی است. در حال حاضر ماهیت منطقه بر مدار تنش‌ها و کنش‌های سیاسی غیراقتصادی استوار است و ناامنی نیز فزاینده است. در حالیکه یک زیرساخت اقتصادی در منطقه می‌تواند امنیت و ثروت را در منطقه فعال کند.

the development of the persian gulf-mediterranean transit corridor and its security-economic implications for regional and global geopolitical relations

transit corridors represent one of the delicate and critical areas that economic transformation of countries and their might in the global geometry of power depends upon. considering the effects of sanctions on the iranian economy, it is necessary for this country to strategically plan for developing and strengthening its transit linkages, thus, weakening sanctions regimes. the transit corridor of the persian gulf which has the potential to integrate the transportation network between iran, iraq, syria, and the persian gulf countries, represents one of the critical transit axes that have often been discussed. the development of this corridor can lead to the development of the national economy, strengthen convergence between regional actors, secure iran’s territories and improve geopolitical relations, thus paving the way for the optimal integration of iran in the international system. in line with the foregoing, the present article uses a descriptive-exploratory method to determine strategies for developing the persian gulf-mediterranean transit corridor, as well as investigating its implications on iran standing with regards to its regional and extra-regional relations.the results show that if the persian gulf-mediterranean corridor were to be developed, iran will assume a greater role in maintaining the security of the axis of resistance, and moreover, the security of western asian countries will be tied to that of iran. furthermore, the development of this corridor will improve the economic and strategic power of the axis of resistance by providing a means for the region to end the current impasse in the transit and economic fields. currently, the region is engulfed by tensions and non-economic political considerations which have undermined mutual security. this is despite the fact that economic potential that is currently dormant in the region and its activation could enhance security and wealth in the region.