تاثیر گرایش کارآفرینانه بر کارایی زنجیره ارزش درون شرکتی در بورس اوراق بهادار تهران

ارزش‌آفرینی شرکت برای سهامداران، مشتریان و حتی جامعه از طریق کارایی مطلوب زنجیره ارزش ایجاد می‌شود و گرایش کارآفرینانه در شرکت از جمله نوآوری بر بهبود عملکرد زنجیره ارزش و در نتیجه ایجاد مزیت رقابتی برتر و موفقیت شرکت در محیط کاملاً پویای تجاری تاثیر به‌سزایی دارد. منظور از زنجیره ارزش شرکت، فعالیت‌ها و مراحل شش‌گانه یعنی تحقیق و توسعه، طراحی، تولید، بازاریابی، توزیع و خدمات به مشتریان است. بر این اساس، در پژوهش حاضر تاثیر گرایش کارآفرینانه بر کارایی زنجیره ارزش شرکت و ارزش بازار آن بررسی شده است. جامعۀ آماری پژوهش همه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران را شامل می‌شود که با استفاده از حذف سیستماتیک تعداد 127 شرکت به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و در دوره زمانی ده‌ساله (1400-1391) مورد بررسی قرار گرفتند. برای اندازه‌گیری گرایش کارآفرینانه از ابعاد سه‌گانه (نوآوری، ریسک‌پذیری و پیشگامی) استفاده شد و کارایی زنجیره ارزش نیز با استفاده از داده‌های حسابداری و به کمک تابع مرزی تصادفی در نرم‌افزار استتا نسخه 14 اندازه‌گیری شد. برای اندازه‌گیری ارزش بازار شرکت از شاخص کیوتوبین استفاده شد. نتایج رگرسیون خطی چندمتغیره در سطح اطمینان 95 درصد نشان داد، گرایش کارآفرینانه بر کارایی زنجیره ارزش و شاخص کیوتوبین شرکت تاثیر مثبت و معناداری دارد. از طرفی، کارایی زنجیره ارزش شرکت نیز موجب بهبود شاخص کیوتوبین می‌شود. علاوه بر این، نتایج تحلیل میانجی نشان داد، کارایی زنجیره ارزش نقش میانجی در رابطه بین گرایش کارآفرینانه و شاخص کیوتوبین شرکت دارد. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند برای کارآفرینان به‌منظور ارائه ایده‌ها و نظریه‌ها برای به‌کارگیری فعالیت‌های نوآورانه در شرکت، برای مدیران به‌منظور برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در اداره بهتر شرکت، برای مشاوران، تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران برای ارزیابی صحیح ارزش شرکت و پیش‌بینی عملکرد آن، برای سیاست‌گذاران در جهت ترغیب فعالیت‌های نوآورانه و اشتغال‌زا و برای پژوهشگران در پژوهش‌های آینده مفید باشد.

the effect of entrepreneurial orientation on the intra-firm value chain efficiency in tehran stock exchange

the company’s value creation for shareholders, customers and even the society is created through the optimal efficiency of the value chain, and entrepreneurial orientation in the company, including innovation, has a significant impact on improving the performance of the value chain and, as a result, creating a superior competitive advantage and the success of the company in a completely dynamic business environment. the meaning of the company’s value chain is the activities and six stages, namely research and development (r d), design, production, marketing, distribution and customer service. based on this, in the current research, the effect of entrepreneurial orientation on the efficiency of the company’s value chain and its market value has been investigated. the statistical population of the research includes all the companies listed to the tehran stock exchange, which were selected as a statistical sample using a screening of 127 companies and were investigated in a ten-year period (2012-2021). three dimensions (innovation, risk-taking, and proactiveness) were used to measure entrepreneurial orientation and the efficiency of the value chain was also measured using accounting data and the stochastic frontier analysis (sfa) in stata 14 software. to measure the market value of the company, tobin’s q index was used. the results of the multivariable linear regression showed at the 95% confidence level, entrepreneurial orientation has a positive and significant effect on the efficiency of the value chain and tobin’s q index of the company. on the other hand, the efficiency of the company’s value chain also improves the tobin’s q index. in addition, the results of the mediation analysis showed that the efficiency of the company’s value chain has a mediating role in the relationship between entrepreneurial orientation and tobin’s q index of the company.