تحلیل جنسیتی تبیین‌کننده‌های رفتار کارآفرینانه دانشجویان ایران

کارآفرینی مفهومی است که برای فعالیت‌های ارزش‌آفرین به‌کار برده می‌شود؛ به‌گونه‌ای که نقش مهمی در توسعه فناوری و نوآوری، اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی دارد. اگرچه ادبیات کارآفرینی به صورت فزاینده‌ای در جهت بررسی عوامل موثر بر قصد کارآفرینانه دانشجویان بر مبنای مدل‌های نیت محور تمرکز کرده است؛ ولی در جهت شناسایی عوامل شکل گیری رفتار کارآفرینانه دانشجویان به‌خصوص دانشجویان کشاورزی در نظام آموزش عالی ایران مطالعه منسجمی انجام نشده است. به‌منظور پرکردن این شکاف مطالعاتی، پژوهش حاضر با به‌کارگیری نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده به‌دنبال تحلیل جنسیتی تبیین‌کننده‌های رفتار کارآفرینانه دانشجویان در نظام آموزش عالی کشاورزی ایران بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل همۀ دانشجویان سال چهارم کارشناسی رشته‌های کشاورزی در نظام آموزش عالی کشور بودند که تعداد 455 نفر از آن‌ها به روش نمونه گیری چندمرحله‌ای از نه دانشگاه در کشور انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای نگرش نسبت به کارآفرینی، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک‌شده تاثیر مثبت و معناداری بر قصد و رفتار کارآفرینانه دانشجویان کشاورزی در نظام آموزش عالی ایران داشتند. افزون بر این، نتایج تحلیل مقایسات چندگانه نشان داد که متغیر جنسیت تاثیر متغیرهای نگرش نسبت به کارآفرینی، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری بر قصد کارآفرینانه را تعدیل می‌کند. یافته‌های حاضر بیانگر کاربردپذیری و قابلیت اطمینان نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده در بین دانشجویان کشاورزی ایران است؛ بنابراین، سیاست گذاران و برنامه ریزان نهادهای دولتی و آموزشی می‌توانند از نتایج این پژوهش در جهت تدوین راهبردها و راهکارهایی برای ترویج کارآفرینی در بین دانشجویان کشاورزی بهره گیرند.

determinants of entrepreneurial behavior among iranian students: a gender analysis

entrepreneurship is a concept that is used for value-creating activities and plays an important role in the development of technology and innovation, job creation, and economic development. although the entrepreneurship literature has increasingly focused on investigating the factors influencing entrepreneurial intention based on intention-based models, no coherent study has ever been conducted to identify the factors underpinning the formation of entrepreneurial behavior among students, especially agricultural students, in iran’s higher education system. to fill this gap, the present study uses the theory of planned behavior (tpb) to conduct a gender analysis in order to explain the entrepreneurial behavior of students in iran’s agricultural higher education system. the statistical population of the research included all senior undergraduate students of agricultural fields in iran’s higher education system, out of whom 455 were selected by multi-stage sampling from nine universities. the results showed that the variables of attitude toward entrepreneurship, subjective norms, and perceived behavioral control had a positive and significant effect on entrepreneurial intention and behavior among the studied agricultural students. in addition, the results of multiple comparisons analysis showed that the gender variable moderated the effect of attitude toward entrepreneurship, subjective norms, and behavioral control on entrepreneurial intention. the present findings indicate the applicability and reliability of tpb among iranian agricultural students, so policymakers and planners of governmental and educational institutions can use the results of this research to formulate strategies and solutions to promote entrepreneurship among agricultural students.