رویکرد نو‌‌ودانتایی به مفهوم «نفی» با تاکید بر آرای باتاچارییا

جریان فکری نو‌‌ودانتایی در هند، در مواجهه با آرای فلسفی غرب رویکردی سازنده داشته است که یکی از نمایندگان آن، کریشنا چاندرا باتاچارییا، متفکر معاصر هندی است. رویکرد وی به مسائل فلسفی را می‌توان  نمونه‌ای از یک رویکرد نو‌‌ودانتایی تلقی نمود. در این مقاله به آرای باتاچارییا درباره مفهوم «نفی» پرداخته شده که درواقع، مبنای متافزیک او را تشکیل می‌دهد. واژه «نفی» که در فلسفه باتاچارییا مطرح شده، ریشه در مفهوم «نتی نتی» (نه این نه آن) اوپانیشاد دارد. او آن را مبنای رسیدن به امر مطلق می‌داند و معتقد است حیطه «نفی» حیطه امر نامتعین است و امر مطلق نیز باید به‌عنوان نفی مطلق تلقی شود، زیرا هر مضمون شناخته شده و هر انتساب ایجابی، ممکن است آن را تبدیل به امری متعین نماید؛ ازاین‌رو، او معتقد است فقط از طریق فرایند نفی می‌توان به مطلق رسید. از نظر باتاچارییا، امر مطلق فقط به‌طور سلبی قابل فهم است، زیرا مضمون آن به‌طور واقعی قابل بیان نیست. اما این بدین معنا نیست که آن ناشناخته و غیرقابل شناخت است؛ حتی نمی‌توان گفت امر مطلق، ناشناخته و غیرقابل شناخت است، چراکه این نیز نوعی ایجابی سخن گفتن درباره آن است. باتاچارییا نظر کانت درباره حقیقت ‌که معتقد است نه شناخته‌شده و نه قابل شناخت است‌ را رد می‌کند. او همچنین نظر هگل را درباره امر مطلق نقد می‌کند و امر مطلق را مطابق با دیدگاه ودانتا مطرح می نماید.

neo-vedantian approach to the notion of negation with special reference to bhattacharya’s views

in its confrontation with western philosophy, the neo-vedantian school of philosophy in india had a constructive approach, and bhattacharya’s approach in this regard is considered to be an example of a neo-vedantian approach. the present article is an attempt to explore the notion of negation as his metaphysical foundation. indeed, negation in bhattacharya’s philosophy is rooted in upanishad’s concept of neti neti through which one can attain the absolute. in his view the terrain of negation is the terrain of indetermination, so the absolute should be considered as negation, for any known or affirmative matter may change it into a kind of determined matter. accordingly, in his view, the only way to achieve the absolute is to follow the process of negation. moreover, the absolute is understandable only through negation, for its content is not expressible. yet, it does not mean that it is unknown and unrecognizable. bhattacharya refers to kant and hegel’s views and criticizes their views.