خوانشی از تبارشناسی اخلاق نیچه به‌مثابه نقد روشنگری و تفکر مدرن

فلسفه نیچه به‌مثابه «انتقاد بنیادین از» سنت تفکر فلسفی مدرن به‌طور کلی، و به‌طور خاص مخالفت با پروژه کانت در نظر گرفته شده است. وجه دوگانه و متناقض (آیرونیک و پارادوکسیکال) فلسفه نقادی کانت در این‌است که «نقادی» صورت قانون به خود می‌گیرد (همان امر تنجیزی) و خود را به قوانین معطوف به علم و مدعیات اخلاقی، محدود می‌کند، اما در نقد ارزش علم و آرمان‌های اخلاقی شکست خورده است. نیچه فلسفه کانت را نمود بارز تفکر روشنگری یا تفکر سوژه/ابژه‌محور می‌داند و این تفکر را در مقاله‌های اول و دوم کتاب تبارشناسی اخلاق به نقد می‌کشد. مقاله پیش رو درصدد است با روش پژوهشی و نظری در باب ماهیت «تبارشناسی نیچه»، و نیز در مورد ماهیت خود علم «تبارشناسی» و اهمیت آن در مقام «تفکر نقادانه»، به بررسی مدعای نیچه مبنی بر نقد روشنگری بپردازد. در این راستا، ابتدا به مبحث تبارشناسی و ماهیت آن نزد نیچه پرداخته و سپس نسبت این دانش با نقد روشنگری و تفکر کانت ‌در مقام سرآمد این اندیشه‌ را جستجو کرد. سرانجام این نتیجه حاصل شد که «پروژه تبارشناسی نیچه» در برابر پروژه روشنگری کانت و تفکر مدرنیته، می‌تواند نخستین مواجهه پست‌مدرن تلقی گردد که در آن سویه‌های رادیکالیسم اندیشه تبارشناسانه نهفته است.

a study of nietzsche’s genealogy of ethics as a criticism of enlightenment and modern thought

nietzsche’s philosophy is considered a fundamental criticism of the tradition of modern philosophy in general and specifically in opposition to kant’s project. for nietzsche, the ironic and paradoxical aspect of kant’s critical philosophy is that it takes the form of legislation (viz. categorical imperative). kant’s critique confined itself to delimiting the laws governing knowledge and the claims to morality but, in so doing, failed to challenge the value of knowledge and moral ideas per se. nietzsche considers kant’s philosophy a clear manifestation of enlightenment appearance/reality and subject/object distinctions, which are challenged through genealogical inquiry in the first and second essays of on the genealogy of morality respectively. this paper will examine nietzschean genealogy. in addition, it will discuss the nature and value of nietzschean genealogy as a critique. in the end, it is concluded that nietzsche’s genealogy project can be considered the first postmodern confrontation against kant’s enlightenment project and modernity thinking, in which the radicalism viewpoints of genealogy are hidden.