فرونِیسیس به‌روایت ارسطو

هراکلیتوس و دیگر یونانیان، هستی را عرصۀ ستیز می دانستند و زندگی را با کشاکش نیروها می فهمیدند. معادل یونانی «ستیز»، واژه «پولموس» (πόλεμος) است که با واژگان «پاللو» (πάλλω) به‌معنای «نظم می‌بخشم»، «پلِمیتسو» (πελεμίζω) به‌معنای «می‌لرزم» و «پساللو» (ψάλλω) به‌معنای «می‌نوازم»، هم‌ریشه است. بنابراین، زندگی در یونانی‌ترین معنای آن، چیزی جز تقلایی همراه با ترس و لرز برای متعادل کردن نیروها در راستای وصول به هماهنگی نیست. این معنا در ذات خود، با مفهوم «فرونِیسیس» (φρόνησις) پیوند دارد که به‌معنای موقعیت‌نگری و گزینش بهترین کاری است که می‌توان در کشاکش نیروها انجام داد. این همان چیزی است که آدمی را به‌خوبی خاصّ وی یا «آرتِی» (ἀρετή) می‌رساند. آرِتی از «آرِتائو» (ἀρετάω) به‌معنای مناسب و به‌جا بودن است. آن نیرویی که در کار و کنش آدمی، این به‌جابودگی و تناسب را برقرار می‌سازد، همان چیزی است که از آن به تدبیر زیست انسانی یا فرونِیسیس تعبیر می‌شود. در این میان، ارسطو نیز به‌پیروی از سنت یونانی، باور دارد که فرونیسیس اساس عدالت یا «دیکایوسونِی» (δικαιοσύνη) است که بنیاد تمام خوبی‌هاست و فرد یا جامعه را به نیک‌بختی یا «ائودایمونیا» (εὐδαιμονία) رهنمون می‌شود.

aristotle on phronesis

the greeks, like heraclitus, considered the being to be the arena of war, and they understood that life is the struggle between forces. the greek equivalent of “war” is the word “polelos” (πόλεμος) which has common roots with the words “pallō” (πάλλω) which means “i give order”, “plemitzō” (πελεμίζω) that means “i’m shivering” and “psallō” (ψάλλω) that means “i am sculpting”. therefore, life in its most greek sense is to fight with fear and trembling to balance the forces in order to achieve harmony. this meaning is essentially connected with the concept of “phronesis” (φρόνησις) which means to look at the situation and choose the best work that can be done among the struggle between forces. this is what brings a person to his special goodness or “aretē” (ἀρετή/aretei). areti is from “aretaō” (ἀρετάω) meaning to be appropriately and to do appropriately. the force that establishes this appropriateness and proportion in human works and actions is the same thing that is interpreted as planning of human life or “phronēsis”. meanwhile, aristotle, following the greek tradition, believes that “phronēsis” is the basis of justice or “dikaiosynē” (δικαιοσύνῃ) which is the foundation of all goodness and leads the individual or the society to happiness or “eudaimonia” (εὐδαιμονία).