نیومکیندریسم و نظریه ریملند شیعی

مقاله حاضر به بررسی پدیده ژیوپلیتیک و ژیوکالچر تشیع با استفاده از نظریات کلاسیک در این حیطه می‌پردازد و با تبیین مفهوم «ریملند شیعی» و موقعیت تشیع به‌عنوان عاملی موثر در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی، سعی در پاسخ به این سوال دارد که نقش ایران به‌عنوان یک بازیگر منطقه‌ای، در معادلات بین‌المللی چیست؟ پدیده شیعه و جمعیت‌های شیعی، از لحاظ جغرافیایی در قلب ریملند واقع شده و با ظهور انقلاب ایران به پدیده‌ای اثر‌گذار در معادلات بین‌المللی تبدیل شد. انقلاب ایران که یک انقلاب مبتنی بر ایدیولوژی شیعی بود، از سویی ایران را تبدیل به ام‌القرای شیعه نمود و از سوی دیگر، به بیداری جمعیت‌های شیعی در کشورهای منطقه ریملند انجامید. شیعیان کشورهای منطقه که بیشتر آنان زیر سلطه حاکمان سنی‌مذهب به سر می‌برند، در این سال‌ها با الگوگیری از انقلاب ایران، و با تاکید بر موقعیت‌های اعتراضی به وضع موجود- که مبتنی بر تبعیض‌های سازمان‌یافته و دولت خواسته ضد آنان است- سعی در تغییر وضع موجود داشته‌اند. این مقاله به بررسی نقش شیعیان منطقه به‌عنوان فضای «پیرامونی» ایران، و واکاوی موقعیت سیاسی- اجتماعی و ژیوپلیتیک آنان در ارتباط با ایران به‌عنوان «مرکز» تشیع می‌پردازد تا از این رهگذر، به تبیین ژیوپلیتیک پدیده شیعه به‌عنوان بازیگری فعال در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی، و همچنین ژیوپلیتیک نوین تشیع نایل آید.