سناریوهای تغییر در سبک زندگی خانواده ایرانی با تاکید بر نقش‌آفرینی فناوری‌های نوین ارتباطی از دیدگاه خبرگان

خانواده به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی به لحاظ سبک زندگی و پیامدهای ناشی از آن، در طول تاریخ و در جوامع مختلف، دستخوش تحولات زیادی شده است. رشد سریع فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و گسترش حوزه‌های اثرگذاری آن در تمامی شئونات زندگی انسان، از جمله در حوزه خانواده، تغییر و تحولات شگرفی را پدید آورده است. سبک زندگی ایرانیان به معنای چگونگی جریان حیات و شیوه زندگی آنان نیز با ورود تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و رسانه‌ای در برخی حوزه‌ها دستخوش تحولاتی شده است و به تبع آن تحولی اساسی در معنا، مفهوم و سبک‌های زندگی خانواده ایجاد کرده است. از آنجایی که تغییر و تحولات تکنولوژیکی، ساختار سنتی خانواده ایرانی را در انواع الگوهای همسرگزینی، روابط بین همسران، روابط والدین با فرزندان و شیوه‌های فرزندپروری، روابط بین دو نسل، مشاغل اقتصادی نوین در خانواده، اوقات فراغت، انگاره‌های جنسیتی و ...متاثر نموده است. بر این اساس نادیده انگاشتن اهمیت تغییرات تکنولوژیکی، فرهنگی در جامعه و سبک‌های زندگی منبعث از آن، ممکن است به از دست رفتن فرصت‌ها و پیش‌بینی‌ناپذیری تهدیدها منجر شود. مقاله‌ی پیش رو حاصل یک تحقیق آینده‌پژوهانه است که در آن شناسایی مولفه‌های کلیدی و مضامین اصلی سناریوهای تغییر در سبک زندگی خانواده ایرانی با تاکید بر نقش‌آفرینی فناوری‌های نوین ارتباطی از دیدگاه خبرگان در ایران، با استفاده از مصاحبه‌های عمیق و پرسشنامه و به کمک نرم‌افزار ان وی وو (nvivo) تعیین شده و سناریوسازی با استفاده از رویکرد شهودی انجام شده و عناوین سناریوها ترسیم و مختصات خانواده در هریک بحث و بررسی شده است. از دیدگاه خبرگان،4 سناریو: خانواده التقاطی رسانه‌ای، خانواده پایدار رسانه‌ای، خانواده ناپایدار رسانه‌ای و خانواده آشفته رسانه‌ای تدوین و ویژگی‌های اصلی هر سناریو ارائه گردید.

Scenarios of change in Iranian family lifestyle with emphasis on mapping new communication technologies from the perspective of experts

The family as one of the social institutions in terms of lifestyle and its consequences, has undergone many changes throughout history and in different societies. The rapid growth of new communication and information technologies and the expansion of its spheres of influence in all aspects of human life, including the field of family, has brought about dramatic changes and developments. The lifestyle of Iranians, meaning the way of life and their way of life, has also undergone changes with the introduction of new communication and media technologies in some areas. Consequently, it has created a fundamental change in the meaning, concept and lifestyles of the family. Because of technological changes, the traditional structure of the Iranian family in a variety of patterns of marriage, relationships between spouses, parents' relationships with children and parenting practices, relationships between two generations, new economic jobs in the family, leisure, gender ideas, etc. have been affected. Accordingly, ignoring the importance of technological and cultural changes in society and the resulting lifestyles, It may lead to missed opportunities and unpredictability of threats. The following article is the result of a future research .In it, the identification of key components and main themes of scenarios of change in the lifestyle of the Iranian family with emphasis on the mapping of new communication technologies from the perspective of experts in Iran, using indepth interviews and questionnaires and with the help of NVIVO software has been determined. Scenario making is done using an intuitive approach, and the titles of the scenarios are drawn and the family coordinates in each are discussed. From the experts' point of view, 4 scenarios: eclectic media family, stable media family, unstable media family and chaotic media family were developed and the main features of each scenario were presented.