مطالعه کیفی انگیزه‌های زائران ایرانی شرکت‌کننده در آیین پیاده‌روی زیارت اربعین

آیین پیاده روی اربعین پدیدۀ مذهبی مهمی در جامعۀ شیعی است که در سال‌های اخیر با افزایش خیره کنندۀ زائران نگاه جهانیان را به خود معطوف ساخته است. حضور میلیونی زائران ایرانی در این آیین از رویدادهایی کم سابقه ای است که بزرگ ترین مسافرت جمعی ایرانیان به خارج از کشور را رقم‌زده است. زائران ایرانی شرکت کننده در این آیین با دلایل و انگیزه هایی مختلف قدم در سفری مشقت بار می گذارند و بیش از 80 کیلومتر را با پای پیاده طی می کنند. این مقاله با روشی کیفی و از سنخ مردم نگاری به مطالعۀ انگیزه های زائران ایرانی شرکت کننده در آیین پیاده روی زیارت اربعین می پردازد. در این زمینه با انجام مصاحبه های نیمه‌ساختاریافته با زائران شرکت کننده و همچنین مشاهده مشارکتی در این آیین به سراغ جهان های ذهنی و حالات روحی آنان می رود. یافته های حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که زائران ایرانی با سه احساس «نیاز»، «تکلیف» و «شور» در دو نوع انگیزه در سطح فردی و اجتماعی به این آیین روی می آورند. انگیزه های فردی عموماً انگیزه هایی از سر نیازند و انگیزه های اجتماعی، غالباً انگیزه هایی تکلیفی اند. احساس شور فصل مشترک همه زائران است. این انگیزه ها و احساسات در سه سطح جماعت واره خودانگیخته، هنجاری و ایدئولوژیک آیین شکل می گیرند و زمینۀ ترغیب زائران برای حضور در پیاده روی اربعین را فراهم می کنند.

A Qualitative Study of Iranian Pilgrims' Motives for Participating in Arbaeen Pilgrimage Ritual

The Arbaeen ritual is an important religious phenomenon in Shiite society that has attracted the attention of the world in recent years with the remarkable rise of pilgrims’ number. The presence of millions of Iranian pilgrims in the ritual is one of the unprecedented events that has marked the largest Iranian mass travel abroad. Iranian pilgrims who take part in this ritual embark on a journey of varying reasons and motives, traveling more than 80 kilometers on foot. This article studies the Iranian pilgrims' motives for participating in the Arbaeen march through qualitative ethnography. In this regard, we conducted semistructured interviews with the pilgrims and closely observed their mental worlds and moods. The findings show that Iranian pilgrims turn to this ritual with three types of motives at both individual and social levels and show three senses of need, obligation and enthusiasm. Individual motives are generally derived from one's need, and social motives are often out of a sense of obligation. Enthusiasm is also a common feeling among pilgrims. These motives and emotions are shaped at three levels of spontaneous, normative, and ideological communalism and provide the ground for persuading pilgrims to attend the ritual.