گفتمان‌های غالب غربی‌ها در مورد اسلام/ مسلمانان: مطالعه موردی منتخبی از کاربران انگلیسی زبان فیس‌بوک

در این پژوهش تلاش شده تا چگونگی مواجهه اسلام و غرب، بسترهای آسیب‌زا و راه‌های تعامل سازنده بین این دو، در فضایی که به مدد شبکه‌های اجتماعی چون فیس‌بوک برای کنار هم قرار گرفتن افراد از ملیت‌ها و ادیان مختلف فراهم آمده است، مورد مطالعه قرار گیرد. محقق طی یک دوره بیش از دوسال مشاهده مشارکتی، در فیس‌بوک حضور داشته که طی آن 19 مصاحبه و مجموعه‌ای سند در مقوله‌های کلی «اسلام‌هراسی»، «اسلام رومی (غربی)»، «اسلام‌دوستی» و «اسلام‌ حقیقی» برگرفته از چارچوب نظری تحقیق جمع‌آوری شده و پس از کدگذاری مورد تحلیل گفتمان انتقادی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که فیس‌بوک با وجود اینکه یک بستر ارتباطی آمریکائی است و نقدهای بسیاری به آن وارد است، بستر مناسبی جهت ترویج گفتمان اسلام حقیقی بوده و گفتمان حمایت از اسلام و مسلمانان به خصوص در مورد «فلسطین» گفتمان غالب می باشد. گفتمان اسلام رومی کمرنگ‌تر از سایرین و بیشتر با بیان جلوه‌ای رحمانی و زینت شده نوعاً نه از اسلام حقیقی بلکه از اسلام تکفیری مورد حمایت غربیان و بسترساز حملات اسلام‌هراسانه بیان شده و اسلام‌هراسی نیز با رویکردی توده وار و اعتراض‌کننده به رسانه‌های اصلی و تساهل‌گری مسئولین غربی بیان می‌شود. دوگانه اسلام‌هراسی و اسلام رومی (غربی) در کنار هم در فیس‌بوک نیز زمینه‌ای را برای هل دادن مسلمانان از اسلام و کششان به استحاله در فرهنگ غربی پدید آورده‌اند.

Western Islam and Islamophobia Duality; Case Study of a Selected Facebook Native English speakers

From ancient times, the two Islamic and western civilizations expanded their rule over a large part of the world, and today, they have their dramatic confrontation. This research tries to examine the nature of this conflict, the destructive features and constructive interactions between the two in the existing atmosphere that as the result of social media like Facebook has gathered people from different nationalities and religions. The researcher has had an active participation in Facebook for two years , during which he has collected some documents and conducted interviews about two dominant themes, namely Islamophobia and Roman Islam, and after coding them has carried out Fairclough discourse analysis. The results show that the Roman Islam discourse is much weaker than Islamophobia, and offers a decorated and merciful picture, not of the genuine Islam, but the one supported by the west, paving the way for Islamophobic assaults, and this latter is expressed with a more popular approach to and criticism of the western media and officials.