ترسیم صورت‌بندی تطورات گفتمانی گفت‌وگوهای قرآنی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
خیامی عبدالکریم ,بهجت پور عبدالکریم
|
|
منبع
|
دين و ارتباطات - 1397 - دوره : 25 - شماره : 1 - صفحه:41 -79
|
|
|
|
|
چکیده
|
با توجه به کانونی بودن گفت‌وگو در کنش ارتباطی و نقش تحلیل کلام در بازسازی و استقرار گفتمان، 133 گفت‌وگوی موجود در قرآن به روش تمام‌شماری استخراج و سپس به ترتیب نزول سوره‌ها (و نه به ترتیب مصحف) با اقتباس از دیگر پژوهش‌های قرآنی، در چهار مرحله، دعوت علنی پیامبر و ایمان مخفی مومنان؛ گسترش دعوت و علنی شدن اعتقادات مومنان؛ تشکیل جامعه ایمانی؛ و تثبیت و پایش جامعه اسلامی طبقه‌بندی شدند (مراحل اول و دوم مکی و مراحل سوم و چهارم مدنی است). سپس با به کار بستن یک ترکیب چند سطحی از انواع و سطوح مختلف نظریه و روش تحلیل گفتمان، ابتدا مهم‌ترین عناصر زبان‌شناختی گفت‌وگوها بر اساس مکتب نقش‌گرای هلیدی استخراج و سپس گفت‌وگوها در بافت و زمینه متن و کلان اجتماع بازخوانی شدند. در انتها با استخدام مفاهیم نظریه گفتمانی لاکلائو و موف؛ صورت‌بندی تطورات گفتمانی گفت‌وگوها طی 23 سال نزول قرآن ترسیم و ارائه شده است که در آن فرآیند اضمحلال گفتمان شرک‌آلود حاکم و شکل‌گیری اولیه گفتمان حاکمیت اسلامی در چهار مرحله «بی‌قراری گفتمان حاکم»؛ «غیریت‌سازی»، «مفصل‌بندی گفتمانی» و «پیرایش گفتمانی» معرفی شده است.
|
|
کلیدواژه
|
قرآن، گفت‌وگو، تحلیل گفتمان، ارتباطات میان فردی، الگوی هنجاری
|
|
آدرس
|
دانشگاه امام صادق(ع), دانشکده فرهنگ و ارتباطات, ایران, پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
abpll4@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|