مدل سازی نوسانات کسری بودجه و اثرات آن در استحکام نظام بودجه ای (مطالعه‌ موردی سال های 1351 تا 1401)

در شرایط اقتصادی ایران که با افزایش فشارهای محیطی و محدودیت منابع خارجی و کاهش قیمت نفت و نیز تحریم ها همراه است، افزایش کسری بودجه تبعات سنگینی بر اقتصاد دارد و پی شبینی نوسانات کسری بودجه حائز اهمیت است. در این مقاله، رابطۀ میان تکانه های کسری بودجه (اخبار) و نوسانات شرطی با استفاده از الگوهای گارچ نمایی و گارچ توانی و گارچ آستان های بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که طی دورۀ 1351 1401 ، تکانه های وارد شده بر اقتصاد در کوتا همدت بر تلاطم کسری بودجه معنادار نیست؛ اما تکانه های واردشده در بلندمدت بر کسری بودجه بر طبق مدل های گارچ معنادار است. مقدار برآورد شدۀ ضرایب در معادلات بیانگر ناپایداری بیش از حد واریانس این متغیرهاست. همۀ ضرایب در سطوح اطمینان رایج معنا دارند و این بیانگر تاثیر تکانه ها و اخبار بر کسری بودجه است. تکانه های مثبت اقتصاد در کوتاه مدت بر کسری بودجه با اثری کمتر و در مقابل، اثر منفی آن در بلند مدت بارز می شود. دولت برای جبران کسری بودجۀ خود باید هزینه های جاری خود را کاهش دهد؛ همچنین با کاهش وابستگی نفتی، ضمن کاهش تورم، فرصت رشد بخش خصوصی را فراهم آورد.

modeling of budget deficit fluctuations and analysis of outlier factors (case study from 1982 to 2022)

in iran’s economic conditions, which is accompanied by increasing environmental pressures, res trictions on foreign resources, and a decrease in the price of oil, the increase in the budget deficit has heavy consequences on the economy, and it is important to predict the fluctuations of the budget deficit. in this article, the relationship between budget deficit impulses (news) and conditional volatility will be inves tigated using exponential garch, power garch, and threshold garch models. the results show that during the period of 1972 2022, the short term shocks on the economy are not significant on the budget deficit turbulence, but the long term shocks on the economy aresignificant on the budget deficit according to garch models. the es timated value of the coefficients in the equations indicates the excessive ins tability of the variance of these variables, because all the coefficients of the model are significant at common confidence levels, and this indicates the impactof shocks and news on the budget deficit. the positive impulses of the economy in the short term are less effective in the budget deficit, but its negative effect is evident in the long term. in orderto compensate for its budget deficit, the government mus t reduce its current expenses. of course, reducing public spending is a difficult issue because it is linked to the interes ts of many groups.