بدهی دولت به بانک‌های تجاری و نوسانات تورم در ایران

بدهی دولت به بانک‌های تجاری طی سال‌های اخیر در ایران روند رو به رشدی داشته است. بنابراین شناخت اثرات افزایش بدهی دولت به بانک‌های تجاری بر محیط اقتصاد کلان و به ویژه نوسانات تورم از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو هدف اصلی این پژوهش یافتن پاسخی برای این پرسش است که رابطه میان بدهی دولت به بانک‌های تجاری و نوسانات تورم در اقتصاد ایران چگونه است. بدین منظور از داده‌های فصلی متغیرهای تورم، بدهی دولت به بانک‌های تجاری، شکاف تولید، حجم پول، نرخ ارز و واردات در دوره زمانی 1401 1368 استفاده شده است و داده‌های مربوط به متغیرها از بانک اطلاعات بانک مرکزی ایران استخراج شده‌اند. نوسانات تورم با استفاده الگوی نوسان تصادفی در میانگین با ضرایب متغیر زمانی محاسبه گردیده و برای برآورد ضرایب الگوی خودبازگشتی با وقفه‌های توزیعی به کارگرفته شده است. نتایج محاسبه نوسانات تورم نشان می‌دهد الگوی دارای ضرایب متغیر زمانی تبیین مناسبی برای محاسبه نوسانات تورم در اقتصاد ایران دارد. همچنین، نتایج برآورد ضرایب نشان می‌دهد تغییر در بدهی دولت به بانک‌های تجاری در کوتاه‌مدت و بلندمدت رابطه مستقیم و معناداری با نوسانات تورم دارد. تغییر شکاف تولید، تغییر نرخ ارز و تغییر حجم پول نیز رابطه مستقیم و معناداری با نوسانات تورم دارند، با این وجود ضریب برآورد شده برای رابطه میان تغییر حجم پول و نوسانات تورم در بلندمدت از نظر آماری معنادار نیست. علاوه بر این واردات درکوتاه‌مدت باعث کاهش نوسانات تورم می‌شود اما در بلندمدت رابطه معناداری با نوسانات تورم ندارد. بر اساس نتایج، وضع قوانین محدود‌کننده بدهی دولت و شرکت‌های دولتی به بانک‌های تجاری به ویژه بدهی کوتاه‌مدت در چارچوب حساب تنخواه پیشنهاد می‌گردد.

government debt to commercial banks and inflation volatility in iran

in recent years, iran has experienced a significant increase in government debt to commercial banks. therefore, it is crucial to understand the impact of increase in the government’s debts to commercial banks on the macroeconomic environment. therefore, the main purpose of this article is to find an answer to the question of what is the relationship between the government’s debt to commercial banks and inflation volatility in iran’s economy. for this purpose, we used seasonal data of inflation, government debt to banks, gdp gap, money, exchange rate and import from the period of 1989 2022, and the data were extracted from the data bank of the central bank of iran. inflation volatilities were calculated by employing the time varying parameter stochastic volatility in mean (tvp svm), and the coefficients were estimated using the autoregressive with distributed lags (ardl) model. the findings derived from calculating the volatility of inflation show that the model with time varying coefficients offers a suitable explanation for estimating inflation volatilities in the iran economy. the results show that there is a significant direct relationship between the change in government debt to commercial banks and inflation volatilities, both in the short and long run. also, the changes in the gdp gap, exchange rate and the money exhibit a direct and significant relationship with inflation volatilities, however, the money coefficient is not statistically significant in the long run. in addition, importing decreases inflation volatilities in the short run, but it has no significant relationship with inflation volatilities in the long run. based on the results, it is proposed to impose limiting laws on the government’s debt and the debt of state owned companies to commercial banks, particularly focusing on short term debt within the current account framework.