بررسی و مقایسه اثرات مالیات بر درآمد شرکت‌‌ها و مخارج دولت بر نرخ بیکاری در استان‌‌های ایران

بیکاری یکی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی و اجتماعی کشور است و تاثیر گسترده‌ای بر زندگی مردم و توسعه اقتصادی دارد. کاهش نرخ بیکاری از طریق سیاست‌های مختلف، از جمله تغییر در هزینه‌های دولت و نرخ‌های مالیاتی مورد توجه می‌باشد. با توجه به اهمیت مسئله بیکاری در سطح استان‌های ایران و لزوم شناسایی عوامل موثر بر آن این مطالعه به دنبال بررسی و مقایسه اثرات مالیات بر درآمد شرکت‌ها و مخارج دولت بر نرخ بیکاری استان‌های ایران طی سال‌های 1400 1387 می‌باشد. مدل مورد مطالعه پویا بوده زیرا متغیر بیکاری از مقادیر گذشته خود اثرپذیری دارد لذا شرایط گشتاوری را فراهم می‌نماید. بر این اساس روش اقتصاد سنجی مورد استفاده در این مطالعه گشتاورهای تعمیم یافته می‌باشد. نتایج نشان داد که مالیات بر درآمد شرکت‌ها، نرخ بیکاری در دوره گذشته و شهرنشینی، تاثیر مثبت و معناداری بر بیکاری دارند. از سوی دیگر، متغیرهای رشد اقتصادی و شاخص مخارج دولت، تاثیر منفی و معناداری بر بیکاری دارند. با توجه به اینکه ضریب مالیات بر درآمد شرکت‌ها از قدر مطلق ضریب برآوردی مخارج دولت بزرگتر است؛ لذا مالیات بر شرکت‌ها بیشتر از هزینه‌های دولت بر نرخ بیکاری تاثیرگذار است. با توجه به نتایج پیشنهاد می‌شود که طی فرآیند سیاست‌گذاری کاهش مالیات بر شرکت‌ها در دستور کار قرار گیرد و مخارج دولت در راستای ایجاد اشتغال و توسعه مشاغل اختصاص داده شود.

investigating and comparing the effects of corporate income taxes and government expenditures on unemployment rates in iranian provinces

investigating and comparing the effects of corporate income taxes and government expenditures on unemployment rates in iranian provincesabstract:unemployment is one of the most significant economic and social issues in the country, with extensive implications for people’s lives and economic development. reducing the unemployment rate through various policies, including changes in government expenditures and tax rates, is a matter of concern. given the importance of the issue of unemployment at the provincial level in iran and the necessity of identifying the factors affecting it, this study seeks to investigate and compare the effects of corporate income taxes and government expenditures on the unemployment rates in iranian provinces during the years 2008 2021. the model under study is dynamic, as the unemployment variable is influenced by its past values, thus creating autoregressive conditions. accordingly, the econometric method used in this study is generalized method of moments (gmm). the results showed that corporate income taxes, the unemployment rate in the previous period, and urbanization have a positive impact on unemployment. on the other hand, economic growth variables and the government expenditure index have a significant negative effect on unemployment. considering that the coefficient of corporate income taxes is greater than the estimated coefficient of government expenditures, corporate taxes have a more significant impact on the unemployment rate than government expenditures. based on the results, it is suggested that the policy making process should prioritize reducing corporate income taxes and allocating government expenditures towards job creation and business development.keywords: corporate income taxes, government expenditures, unemployment, iranian provinces, gmm.