مدرسه زدایی از مدرسه؛ بررسی پدیدارشناسانه ی نقش مدرسه در تربیت سیاسی از منظر هایدگر

مدرسه با وجود آن که از جمله دستاوردهای مهم بشر به شمار می آید و ظرفیت های قابل توجهی به منظور تربیت جوامع دارد، اما به واسطه رفتارها و ساختارهای نامناسبی که بر آن تحمیل شده است، امکان نقش آفرینی کامل خود را از دست داده و در نگاه بدبینانه گروهی از اندیشمندان، نهادی کم اثر و یا گاه بی اثر معرفی می شود. به نظر می رسد اصلی ترین دلیل چنین تلقی هایی عدم فهم صحیح از پدیدار مدرسه باشد. بهره گیری از اندیشه هایدگر از آن جهت رهگشاست که امکان توجه به مدرسه، به مثابه یک پدیدار را ایجاد می کند، تا ضمن کنار گذاشتن ساختار حاکم بر مدارس، در مسیر تندروی و مدرسه زدایی از جامعه -آن چنان که مثلا ایوان ایلیچ گفته- نیفتیم، بلکه مدرسه را از نهاد علمی بودن خارج نموده و نهادی اجتماعی تعریف نماییم، درواقع از مدرسه، مدرسه زدایی کنیم. مدرسه زدایی از خود مدرسه است که می تواند ظرفیت های حقیقی مدرسه را فعلیت ببخشد. از نظر هایدگر، مدرسه مادامی که یک نهاد علمی به حساب آید، مجال سخن گفتن را از شاگردان می گیرد، حال آن که مدرسه مکانی است برای یادگیری تفکر، از طریق مجال دادن برای سخن گفتن. مدرسه عرصه است، عرصه ای که مدرسه و معلم به واسطه ایجاد مجال یادگیری و سخن گفتن برای شاگردان، مهم ترین نقش را به منظور اصالت بخشی به زیست آنان ایفا می کنند.