بررسی امکان دستیابی به مقام رویت و لقاء الله بر اساس مناجات خمس عشر امام سجاد(ع)

لقاءالله از مباحث مهم عرفانی و حد نهایی سیر و سلوک عارفان است؛ اگرچه عده‌ای از اهل‌نظر به دلیل عاجز بودن از درک این مقام، یا به‌گمان تنزیه ذات  پروردگار و یا حمل آیات و روایات موجود در این زمینه به لقاء یوم آخرت و لقاء جزا آن را انکار می‌کنند. این در حالی است که در آیات و روایات بسیار از «لقاءالله» به‌عنوان نقطه اوج سیر انسان و مقصد نهایی او یاد شده‌ است. بسیاری از بزرگان لقاءالله را شهود حضرت حق به واسطة معرفت قلبی معرفی کرده و انکار این مقام را مانع وصال به معرفت‌الله دانسته‌اند. هدف از این پژوهش یافتن شواهد مربوط به لقاء‌الله در مناجات خمس‌عشر امام سجاد(ع) برای صحه نهادن بر انکارناپذیر بودن این مقام است. بدین‌منظور به کمک روش کتابخانه‌ای و از طریق بازخوانی و تتبع و بررسی مناجات‌های پانزده‌گانه و شروح آن‌ها، با روش توصیفی عناوین مشاهده و لقاء و اشارات مستقیم و غیرمستقیم حضرت به مقام قرب حق و لقاءپروردگار و عبارات و واژه‌های مرتبط با این موضوع مانند رویت، نظر، بصر، جمال، وجه، وصل و جوار از متن این مناجات‌ها استخراج شده‌ است. بسامد بالای عبارات مرتبط با موضوع لقاءالله در مناجات خمس‌عشر، نشان می‌دهد که این مفهوم در عرفان اهل بیت(ع) جایگاهی ویژه دارد که مُهر تاییدی است بر انکارناپذیر بودن آن.