نمادشناسی واژه «طیر» در قرآن کریم؛ با تکیه بر رویکرد «ژان شوالیه» و «جی. سی کوپر»

«طیر» در قرآن به معنای متبادر «پرنده» در موارد متعدد استعمال شده است. بررسی معانی این لفظ در آیات مربوطه با عنایت به سیاق و کلمات همنشین و آرای تفسیری بر وجود معانی دیگری افزون بر مفهوم «پرنده» در بسیاری از کاربردها دلالت می کند. این امر، برضرورت انجام پژوهش دقیق تری پیرامون معانی تلویحی«طیر» در قرآن با رویکردهای زبانشناختی صحه می گذارد. نمادشناسی از جمله روش های زبانشناختی است که به بررسی معانی ظاهری و غیرمانوس کلماتی که از آن ها به نماد تعبیر می شود، می پردازد. از آنجایی که کاربردهای قرآنی «طیر» در بررسی اولیه واجد هر دو معنای ظاهری و تلویحی هستند، می توانند از منظر دانش نمادشناسی نیز مورد واکاوی قرار گیرند. بر این اساس، پژوهش حاضر با تکیه بر رویکرد شوالیه و کوپر که پدیدآورندگان دو فرهنگنامه تخصصی نماد هستند، به بررسی رابطه نمادهای فرهنگی و آیینی مختلف«پرنده» با کاربردهای قرآنی پرداخته است. یافته های این پژوهش از وجود مشابهت زیاد میان کاربردهای قرآنی «طیر» و نمادهای آیینی_فرهنگی «پرنده» در قالب مفاهیم کلی«سرنوشت نیک یا بد»، «ارتباط با عالم بالا» و «قدسیت» حکایت می کند.

symbology of the word teyr in the qur’an based on the approach of jean chevalier and j. c. cooper

teyr is used in the qur’an in the literal sense of bird in many cases. examining the meanings of this word in the relevant verses, taking into account the context and accompanying words and interpretation opinions, indicates the existence of other meanings in addition to the concept of teyr in many applications. this confirms the necessity of conducting a more detailed research on the implied meanings of bird in the qur’an with linguistic approaches. symbolology is one of the linguistic methods that examines the apparent and unfamiliar meanings of words that are interpreted as symbols. since the qur’anic uses of bird have both apparent and implied meanings in the initial analysis, they can also be analyzed from the perspective of symbology. based on this, the present research, relying on the approach of chevaliyeh and cooper, who are the authors of two specialized dictionaries of symbols, has investigated the relationship between different cultural and ritual symbols of teyr with quranic uses. the findings of this research indicate the existence of a great similarity between the quranic uses of teyr and the ritual-cultural symbols of bird in the form of the general concepts of good or bad fate, connection with the higher world and sanctity.