کانون‌های معنایی در سوره مبارکه یوسف (ع) ( بر اساس رویکرد دستور زبان شناختی لانگاکر)

یکی از وجوه اعجاز قرآن کریم، اعجاز بیانی می‌باشد که نشان‌دهنده نقش برجسته زبان در انتقال مفاهیم است و در همین راستا، بعد از نزول قرآن کریم، علم المعانی در دانش بلاغت سنتی با هدف تبیین وجوه این اعجاز به وجود آمد. بدیهی است توجه به انتظام عناصر زبانی با توجه به معیارهایی چون اغراض گوینده و مقتضای حال در این تبیین نقشی اساسی داشته است. شایان بیان است که معیارهای یاد شده در دستور زبان شناختی نیز مورد توجه می‌باشند و در همین راستا، اصطلاح کانون معنایی به جنبه‌هایی ویژه‌ از صحنه اطلاق می‌شود که به وسیله کاربست متنوع عناصر دستور زبان، بنا به مقتضای حال، برجسته شده و تنظیم می‌شود. درخور بیان است که زبان قرآن کریم دارای عالی‌ترین ظرفیت‌های معناسازی است. از این‌رو، کاربست مدل تحلیل پیشنهادی لانگاکر، مبتنی بر پارامترهای انتخاب، چشم‌انداز و انتزاع با هدف تبیین فرآیندی که در خلال آن، کانون‌های معنایی موثر تولید شده است، مناسب می‌باشد. از این‌رو، سوره مبارکه یوسف (ع) که مبتنی بر فضای داستان بوده و طیفی متنوع از دیالوگ‌ها را دارا می‌باشد، برای تحلیل انتخاب شده است. این جستار از نوع کیفی بوده، از رهگذر مطالعه منابع کتابخانه‌ای و با تکیه بر شیوه‌های توصیفی-تحلیلی به رشته نگارش درآمده است. نتایج به دست آمده بیان‌گر آن است که تفصیل ویژگی غالب سوره می‌باشد، پربسامدترین حوزه‌های دخیل در فرآیند انتخاب مبتنی بر فضا و عاطفه شکل گرفته‌اند، برادران حضرت یوسف (ع)پربسامدترین کنش‌پذیران بوده و همچنین شخصیت‌های داستان و جایگاهشان با استفاده از شگرد چشم‌انداز عینی شده است.

semantic centers in surah yusuf (as) (based on langaker’s grammatical approach

one of the aspects of the miracle of the holy quran is the expressive miracle which shows the prominent role of language in conveying concepts. in this regard, after the revelation of the holy quran, the science of semantics in traditional rhetoric was created to explain the aspects of this miracle. obviously, paying attention to the order of linguistic elements according to criteria such as the speaker’s intentions and the present tense has played an essential role in this explanation. it is worth mentioning that the mentioned criteria are also emphasized in grammatical grammar, and in this regard, the term semantic center refers to special aspects of the scene that are highlighted by the various uses of grammatical elements, as appropriate, and in the term regulation. it becomes. also, the language of the holy quran is based on the highest meanings. therefore, the application of langaker’s proposed analysis model, based on the parameters of selection, perspective and abstraction, is appropriate in order to explain the process during which effective semantic foci are produced. therefore, surah yusuf (as), which is based on the atmosphere of the story and has a diverse range of dialogues, has been selected for analysis. this article has been written through the study of library resources and relying on descriptive-analytical method. the results show that detail is the dominant feature of the surah, the most frequent areas involved in the selection process are formed based on space and emotion, the brothers of prophet yusuf (as) are the most frequent actors, also using the perspective technique of the characters and their position.