نخستین شورای دربار؛ تجربه ای نو در تاریخ نهادهای حقوق عمومی ایران

ناصرالدین شاه به دلایل متعددی به یک سری از وقایع در راستای تحدید قدرت خود تن داد که اگرچه اغلب به سردی گراییدند امّا زمینه ‌ساز تحولات مهمی در آینده و انقلاب مشروطیت شدند. یکی از این وقایع، انحلال مقام صدارت و واگذاری مسوولیت امور کشور به شورای دربار اعظم بود که بعد از زمینه ‌های فراوان منجر به صدور فرمانی شد که سلطان را بر آن داشت تا کپی ‌برداری ناقصی از نمونه انگلیسی را در ایران پیاده سازد و اجرائیات کشور را به فرد یا افراد دیگر بسپارد که به خاطر عللی همچون آماده نبودن ساختار، متناسب بودن با نظام بریتانیا و عدم همراهی کارگزاران، اصلاحات ناصری متوقف شد و ناصرالدین شاه، نهاد صدارت را بار دیگر احیا کرد و مسیر سابق را در پیش گرفت. اصلاحات ناصری که در آن برهه به تشکیل شورای دربار انجامید وسیله‌ ای برای رسیدن به مقصود که همان تحدید قدرت است به حساب می ‌آمد و هرچند که در گسترش حقوق عمومی نقش زیادی ایفا نکرد و همچنان قدرت مطلقه را در دست شاه و نزدیکانش نگاه داشت امّا بی ‌شک می ‌توان این حرکت شاه را فصلی نو در حقوق عمومی به حساب آورد و می ‌توان این حادثه را یکی از نخستین تجربه‌ه ای ایرانیان در خصوص تاسیس یکی از نهادهای مهم حقوق عمومی، یعنی کابینه و هیات دولت تلقی کرد که بعدها در انقلاب مشروطیت به بار نشست.

the first royal council; a new experience in the history of public law institutions in iran

public law as a branch of knowledge of law thinking to limitation the power and it can be said that the history of limitation of power is history of public law. the theory of limitation of power expanded from multiple directions in the half-century reign of naseri. on the one hand many of the fundamental concepts of a public law emerged in this period and on the other hand a germ of some important institutions in this period was concluded. naseri is several reasons for the limitation of his powers to a series of events that, although often tend to be cold but these actions underlying were important developments in the future constitutional revolution. one of these events was dissolution of the chancellery and transition areas of the country to the court council, matters during the tenure of nori resulting in king decree that prompted an copy of the model of english in iran and executive affairs to someone else leave because of reasons such as not having the structure, relevance to great britain and refusal by the authorities, reform of naseri was stopped and he revived again the chancellor and by turning its decision, took the former rout. reform of naser al-din shah in that period led to the creation of the court council was means to achieve the goal i.e. limitation of power. although it did not play a great role in the development of public law and held absolute power in the hands of the king and his associates but surely it can be said this move of king is a new era of public law and this accident was one of the first iranian experience regarding the establishment of one of the important institutions of public law the cabinet that later achieved in the constitutional revolution.