تقصیر سنگین و تخلف عمدی در موافقتنامه های عملیات مشترک نفتی با تاکید بر نظام حقوقی انگلستان

یکی از روش‌های مدیریت ریسک در موافقتنامه‌های عملیات مشترک نفتی و به‌طورکلی قراردادهای بالادستی نفتی، استفاده از شروط عدم مسوولیت متقابل است. در یکی از اقسام پرکاربرد این شروط، طرفین مسوولیت خود را منوط به تقصیر سنگین و یا تخلف عمدی یکدیگر می‌نمایند. این در حالی است که به‌طور سنتی در نظام حقوقی انگلستان همانند نظام حقوقی ایران، بین درجات مختلف تقصیر (عادی و سنگین) تفکیکی وجود ندارد. اما طبق بررسی‌های این نوشتار، آرای جدید دادگاه‌های انگلستان حاکی از حرکت نظام حقوقی این کشور به‌سمت پذیرش درجه‌بندی تقصیر (عادی و سنگین) در صورت توافق طرفین است. درهرحال، به‌نظر می‌رسد که در ایران نیز توافق طرفین مبنی بر موکول کردن مسوولیت به تقصیر سنگین یا تخلف عمدی معتبر باشد. با وجود برخی نظرات مبنی بر ترادف اصطلاحات «تقصیر سنگین» و «تخلف عمدی»، طبق بررسی‌های به‌عمل آمده، حداقل در نظام حقوقی انگلستان تخلف عمدی مفهومی شناخته‌شده و مجزای از تقصیر سنگین دارد. نهایتاً اینکه، مدل موافقتنامه عملیات مشترک موسسه مذاکره‌کنندگان بین‌المللی نفتی، احتمالاً با نیم‌نگاهی به آرای صادره و به‌منظور پیشگیری از تفسیرهای ناخواسته بعدی، برای هر دو اصطلاح «تقصیر سنگین» و «تخلف عمدی» تعریف واحدی ارائه کرده است.

gross negligence and willful misconduct in petroleum joint operating agreements with emphasis on british legal system

a well-known method for risk management in petroleum joint operating agreements (joa) and, generally speaking, in upstream petroleum contracts is the use of knock for knock liability clauses. in such clauses, the liability is limited to gross negligence and willful misconduct. while conventionally, in british legal system, likewise iranian legal system, the difference in degree of negligence is not recognized, new decisions of british courts indicate the movement toward the acceptance of such concept. however, subjecting the liability to such negligence and also willful misconduct by the parties may well be recognized and declared as valid in iranian legal system too. finally, although some legal authorities support that the concept of gross negligence is similar to the concept of willful misconduct, it is established in this article that willful misconduct has a recognized concept and it is distinguished from gross negligence in the british legal system. however, at least, the model published by the association of international petroleum negotiators (aipn) on joint operating agreement introduces a single definition for both, probably for avoiding future unwanted interpretations.