تحلیل پیاده‌سازی میانجی‌گری کیفری از منظر آیین‌نامه میانجی‏گری در امور کیفری

امروزه با توجه به کثرت بار پرونده‌های مطرح در محاکم، سازوکارهای برخاسته از قضازدایی و کاهش مسوولیت رسیدگی در محاکم به‌تدریج در قوانین کشورها به‌رسمیت شناخته شده‌اند که نهاد میانجی‌گری کیفری ازجمله مهم‌ترین آنهاست.این نهاددر حقوق کیفری ایران و فرانسه به‌شکل جایگزین تعقیب و با هدف کم کردن ورودی پرونده‌ها پیش‌بینی شده و کشوری مثل فرانسه در پیش‌بینی این شیوة ماهیتاً سنتی ولی در عنوان نوین، از ایران پیشروتر عمل نموده است. به‌همین دلیل، در حال حاضر ایران در اجرای میانجی‌گری کیفری در مراحل ابتدائی خود قرار دارد که با توجه به این امر، تبیین نکات عملی اجرائیِ مورد نیاز برای اجرای هرچه بهتر این نهاد از اهمیتی وافر برخوردار است. به‌علاوه اینکه، تصویب آیین‌‏نامه ‏میانجی‏گری در امور کیفری از سوی دو نهاد، یکی قوه قضاییه در سال 1394 و سپس با همین عنوان و متنی متفاوت از سوی هیات وزیران در سال 1395، در کنار نکاتِ اجرایی مفید، ولی در طرح برخی موارد دارای ابهام است. این در حالی است که سابقة اجرای معطوف به قانون در حقوق کیفری فرانسه به‌عنوان کشور مورد الهام در این نهاد از یک سو، و رویه‌های عملی افراد بومی- محلی در کاربست میانجی‌گری، نه‌تنها در رفع ابهامات موثر است بلکه می‌تواند با نظر به این نظام حقوقی حداقل در جهت بومی‌سازی اجرای این نهاد گام برداشت.

analysis of criminal mediation implementation from the perspective of criminal procedure mediation by-laws

today, due to the overwhelming burden of litigation cases, the mechanisms originating from dejudicialization and reduction of responsibility of court proceedings are gradually recognized in the laws of the countries, including the most important of which is the institution of criminal mediation.  it has been pursued as a substitute for prosecution in iranian and french criminal law with the aim of reducing the inflow of cases, and a country such as france has been ahead of iran in practicing this traditional institution in nature but modern in title. for this reason, iran is currently in its infancy in the implementation of criminal mediation, so it is of paramount importance to explain the practical executive points required for its better implementation. in addition, the adoption of the by-laws on mediation in criminal matters by two entities, one by the judiciary in 1394 and then by the same title and a different text by the council of ministers in 1395, include important administrative points along with several ambiguities. while the law enforcement practice in french criminal law as an inspiring country on the one hand, and the practice of indigenous-local practitioners in the application of mediation on the other hand, are not only effective in resolving ambiguities, but can also be used to take a further step in the direction of localizing the implementation of this institution.