حقوق در گستره ادبیات و اخلاق، با نگاهی به برخی آثار کافکا (محاکمه، روبرویِ قانون، و حکم)

این مقاله بر محور ارتباط ادبیات و حقوق است. نگارنده با تامل در برخی آثار فرانتس کافکا «محاکمه» (و بخشی از آن رمان: در برابر قانون) و همچنین «حکم» با ابتنا بر رویکرد مسئله‌محور و نیز با اشراف به آموزه‌های جهت‌شناسی، منطق ادبی و مسئله‌شناسی به طرح مسئله می‌پردازد و این پرسش‌ها را مطرح می‌کند که آیا کافکا در داستان‌های مذکور، به اخلاق عدالت کیفری و موارد نقض آن اهتمام داشته؟ درصورت مثبت بودن پاسخ، او چه مصادیقی از نقض اخلاق مذکور را در نظر داشته و راه‌حل پیشگیری از این موارد از نظر وی چیست؟ برآیند تحقیق چنین است: به نظر می‌رسد کافکا به ضرورت رعایت اخلاق عدالت کیفری اهتمام داشته است. همچنین او برخی مصادیق نقض اخلاق مذکور توسط قانونگذار و نیز قضات، وکلا و پلیس را مدنظر داشته و تلویحاً شیوه‌های پیشگیری از آنها را در ذهن مخاطبان آثارش با شیوه‌های منحصربه‌فرد ادبی و با اشراف به مفاهیم حقوقی، از راه تخیل به تصویر کشیده، به‌صورتی‌که مخاطب آثار وی آنچه را که کافکا به‌صورت انتزاعی ارائه کرده، در عالم واقع با برخی رفتارها قابل تطبیق می‌بیند و درنهایت انگاره‌ای انتقادی نسبت به برخی مفاهیم و واقعیت‌های حقوقی مانند نظام عدالت کیفری و کارگزاران آن و نیز نحوه قانونگذاری و رسیدگی به بزه در ذهن او ترسیم می‌شود.

law within the realm of literature and ethics: a reflection on selected works by kafka (the trial, before the law, and the judgment)

this paper explores the intersection of literature and law. through a focused analysis of select works by franz kafka—specifically the trial (and the embedded parable before the law) and the judgment—the author examines key issues within these texts by employing a problem-oriented approach and considering interpretative methodologies grounded in literary logic and issue analysis. the paper raises several pertinent questions: did kafka, in these narratives, engage with the ethics of criminal justice and its potential violations? if so, what specific instances of ethical breaches did he highlight, and what preventive solutions did he propose? the findings suggest that kafka indeed underscored the necessity of ethical adherence within criminal justice. he appears to have been critical of instances where ethical breaches occurred, potentially implicating lawmakers, judges, lawyers, and police officers. through his unique literary style and understanding of legal concepts, kafka conveys implicit preventative measures by evoking these ideas in the reader’s imagination. his abstract portrayals invite readers to draw parallels between the fictional events and real-world practices, thereby fostering a critical view of various legal and ethical issues, such as the criminal justice system, the role of its actors, and the processes of legislation and adjudication.