بررسی رویکرد فقه شیعه، سنی و قانون مدنی به نقل‌وانتقال حق شفعه

یکی از حقوق مسلم انسان بر دارایی‌اش حق بر نقل‌وانتقال اموال است. توانایی مالک نسبت به هرگونه تصرف در اموال در جملگی نظام‌های حقوقی به‌عنوان یک قاعده کلی است که البته استثنائاتی نیز دارد. هدف این پژوهش، بررسی رویکرد مذهب شیعه، سنی و قانون مدنی به نقل‌وانتقال حق شفعه، است. این نوشتار به روش توصیفی، تحلیلی و با استفاده از منابع اسنادی به بررسی حق شفعه و اینکه آیا قابلیت نقل‌وانتقال را دارد، پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان داده است که حق درصورتی‌که مالیت داشته باشد، می‌تواند منتقل شود و این امر برای حق شفعه قابل‌اثبات است. از سوی دیگر برای انتقال حق شفعه شرایطی مانند تحقق معامله بیع، اموال غیرمنقول بودن، وجود داشتن شراکت لازم است؛ بنابراین، بر اساس نتایج پژوهش، اولاً، حق درصورتی‌که مالیت داشته باشد، می‌تواند منتقل شود. ثانیاٌ، شروط انتقال حق شفعه ثابت‌کننده عدم قابلیت انتقال به غیر است، ثالثاً، در بین فقه شیعه و سنی و احکام قانون مدنی، تفاوتی در حدودوثغور نقل‌وانتقال حق شفعه به چشم نمی‌خورد. رابعاً، در خصوص نقل ‌و انتقال حق شفعه به وراث نیز با این تبیین که وارثان شخص، ادامه‌دهندۀ شخصیت مالی او هستند، لذا لزومی ندارد که انتقال ارادی به بیگانگان و انتقال قهری به ارث تابع یک حکم باشد، نقل‌وانتقال حق شفعه به وراث امکان‌پذیر می‌شود.

examining the approach of shia, sunni jurisprudence and civil law to the transfer of the right of intercession

one of the inalienable rights of man over his property is the right to transfer property. the owner’s ability to take possession of any property is a general rule in all legal systems, which of course has exceptions. the purpose of this research is to investigate the approach of shia, sunni and civil law to the transfer of the right of intercession. this article examines the right of intercession in a descriptive, analytical way and using documentary sources and whether it is transferable. the findings of the research have shown that the right can be transferred if it has property, and this can be proven for the right of intercession. on the other hand, conditions such as realization of the sale transaction, immovable property, existence of a partnership are necessary for the transfer of the right of intercession; therefore, based on the results of the research, firstly, the right can be transferred if it has property. secondly, the conditions for the transfer of the right of intercession prove that it cannot be transferred to another. fourthly, regarding the transfer of the right of intercession to the heirs, with the explanation that the heirs of a person are the continuation of his financial personality, therefore, it is not necessary that the voluntary transfer to foreigners and the forced transfer to inheritance are subject to a ruling, the transfer of the right of intercession to the heirs becomes possible.