امکان‌سنجی جبران ضرر و زیان‌های وارده ناشی از تضییع موقعیت‌ها و فرصت‌های فردی از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی

تئوری جبران خسارت و ضرر و زیان‌های وارده ناشی از تضییع فرصت‌ها و موقعیت‌های فردی مدت‌هاست که موردتوجه جامعه حقوقی کشورها ازجمله انگلستان، فرانسه و آمریکا واقع گردیده و پیرامون آن نظرات گوناگونی ارائه‌شده است. در این سیاق، در حقوق ایران تاکنون ضوابط مطالبه خسارات ناشی از تضییع فرصت‌ها و موقعیت‌های فردی به نحو کامل تدوین‌نشده است. ازاین‌رو، مطالعه حاضر با توجه به اهمیت چنین فرصت‌هایی، سعی در ارائه یک نوع ضابطه قابل مطالبه‌ای برای جبران خسارات ناشی از تضییع چنین وضعیت‌هایی را دارد و تحلیل آن بر مبنای قواعد فقهی نظیر قاعده لا ضرر، اتلاف و تسبیب استوار است. ازاین‌رو مطالعه حاضر در پی اثبات قابل مطالبه بودن چنین خساراتی با توجه به اصول فقهی فوق‌الذکر‌است. تحقیقات میدانی در این زمینه نشان می‌دهد که چنین فرصت‌ها و موقعیت‌های ازدست‌رفته گاه به‌عنوان دارایی‌های ارزشمند هر فردی تلقی می‌شوند. حال، با این تحلیل، این مطالعه نواقص و کاستی‌هایی پیرامون اثبات قابلیت مطالبه خسارات و ضرر و زیان‌های وارده ناشی از تضییع چنین فرصت‌ها و موقعیت‌هایی را برطرف نموده و زمینه‌های حقوقی مبتنی بر اصول فقه و حقوق اسلامی را برای قبول این نوع خسارات پیشنهاد می‌نماید؛ بنابراین، مطالعه مذکور با انجام پژوهش تحلیلی _ توصیفی در تلاش است به تصویب قوانینی متقن در این زمینه کمک نموده و پیشنهادهای قانونی لازم را برای جبران این‌گونه خسارت‌ها ارائه نماید.

feasibility of compensation for losses arising from missed opportunities and personal opportunities from the perspective of islamic jurisprudence and law

the theory of compensation and losses caused by spoiling individual opportunities and situations has long been the focus of the legal community of countries such as england, france and america, and various opinions have been presented about it. in this context, in iranian law, the rules for claiming damages due to the destruction of individual opportunities and situations have not been fully formulated. therefore, considering the importance of such opportunities, the present study tries to present a type of law that can be demanded to compensate for the damages caused by such situations, and its analysis is based on jurisprudential rules, such as the rule of no harm, loss and attribution. therefore, the present study seeks to prove the claimability of such damages according to the above-mentioned jurisprudential principles. field research in this field shows that such lost opportunities and situations are sometimes considered as valuable assets of each individual. now, with this analysis, this study resolves the shortcomings and shortcomings of proving the ability to claim damages and losses caused by spoiling such opportunities and situations and suggests legal grounds based on the principles of jurisprudence and islamic law to accept this type of damages; therefore, the mentioned study, by conducting analytical-descriptive research, is trying to help to approve valid laws in this field and provide the necessary legal proposals to compensate for such damages.