بررسی و مقایسه اتنوبوتانیکی گیاهان دارویی مورد استفاده اقوام کوچنده در استان کرمان

هدف: جوامع کوچنده، به واسطه شیوه زندگی خود، که در تماس مستقیم و دائمی با عرصه‌های طبیعی و نقل مکان فصلی، از عرصه‌ای به عرصه‌ای دیگر و لزوم استفاده درمانی فوری، از گیاهان داروئی مجاور محیط زندگی خود، گنجینه‌ای از اطلاعات مربوط به خواص داروئی گیاهان در طبیعت هستند.مواد و روش‌ها: به جهت مقایسه اتنوبوتانیکی اقوام کوچنده 5 ایل بزرگ در قالب سه گروهِ 1- قرائی و بچاقچی 2- راینی و پشتکوهی و 3- جبالبارزی، به عنوان نمونه، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. جمع‌آوری اطلاعات، از طریق تنظیم پرسشنامه و مصاحبه با تعداد 59 نفر از منتخبین و خبرگان محلی به شیوه‌ی گلوله برفی انجام شد.نتایج: نتایج به دست آمده، 116 گونه دارویی متعلق به، 45 خانواده و 107 جنس را نشان داد، که خانواده کاسنیان (asteraceae) با تعداد 15گونه گیاهی و خانواده نعنائیان (lamiaceae) با 12 گونه، دارای بیشترین فراوانی در این منطقه بودند. 8/9 درصد از گیاهان لیست شده، جهت درمان سرماخوردگی، سرفه و خشکی گلو و  77/9 درصد از آن‌ها نیز جهت رفع یبوست و مشکلات گوارشی با بیشترین فراوانی استفاده می‌شود. گونه‌های سدابی (ruta graveolens) و شیرین بیان (glycyrrhiza glabra) به ترتیب هر کدام با 8 و 7 نوع استفاده، پرکاربردترین گونه گیاهی معرفی شده‌اند.نتیجه‌گیری: در نهایت، مشخص شد که، گیاهان دارویی مشابه در اقوام مورد مطالعه، کاربرد و استفاده‌های متنوع و متفاوتی دارند.

ethnobotanical investigation and comparison of medicinal plants used by nomadic tribes in kerman province

objective: nomadic communities, due to their lifestyle, and permanent contact with natural areas, on the one hand, and seasonal relocation, from one area to another area, and  need for therapeutic use of immediate medicinal plants near their living environment are a treasure of information about the medicinal properties of plants in nature.methods: for the ethnobotanical comparison of the nomadic tribes in this region, 5 large tribes in the form of three groups: 1- kharaei and bochaghchi, 2- raini and pushtkuhi, and 3- jabalbarzi, were studied and investigated as sample. data collection was done through questionnaires and interviews with 59 selected people and local experts of the nomadic tribes, in a snowball method.results: the esults showed 116 species of medicinal plants belonging to 45 families and 107 genera, the asteraceae family with 15 plant species and the lamiaceae families with 12 species were the most abundant in this region. 9.8% of the listed plants are used to treat colds, coughs and dry throats, and 9.77% of them are also used to relieve constipation and digestive problems with the highest frequency. ruta graveolens and glycyrrhiza glabra with 8 and 7 types of use, respectively, are introduced as the most widely used plant species.conclusion: finally, it was found that similar medicinal plants have various and different uses in the studied tribes.