کاربرد giscience در حفاظت از زیست‌بوم‌ها با تاکید بر احیاء و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت اراک)

علم اطلاعات جغرافیایی (giscience) با در اختیار داشتن فناوری‌های مکان‌محور همچون سیستم موقعیت‌یاب جهانی، سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی، کمک شایانی به مطالعات مختلف در علوم زمین ازجمله حفاظت از زیست‌بوم‌ها داشته است. در پژوهش حاضر، به کاربرد این علم در پروژه‌های 15 گانه طرح احیاء و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی که هدف آن حفاظت از زیست‌بوم‌ها برای سلامت محیط‌زیست است، در دشت اراک پرداخته شد. پروژه‌های این طرح در سه بخش 1- تولید و تدقیق داده‌ها و اطلاعات، 2- کنترل، نظارت و بهره‌برداری، 3- ذخیره‌سازی آب در آبخوان‌ها تعریف شده است. در هر بخش ضمن معرفی پروژه و زیرپروژه‌های مرتبط، کاربرد giscience مشخص گردید. همچنین لایه‌های عمومی و موضوعی و نیز مدل‌های تصمیم‌گیری در برخی از این پروژه‌ها معرفی شدند. در یک جمع‌بندی کلی می‌توان به این نکته اشاره کرد که بیشتر پروژه‌های طرح احیاء و تعادل‌بخشی مکان‌محور در حفاظت از زیست‌بوم‌ها هستند و مدیریت داده‌ها از مرحله جمع‌آوری تا نمایش نیازمند فن‌آوری‌های جغرافیایی است که giscience به خوبی می‌تواند این پروژه‌ها را برای سلامت محیط‌زیست انسان، گیاه و سایر جانوران به منظور تامین آب مورد نیاز مدیریت کند.

using of giscience in the protection of ecosystems with an emphasis on the rehabilitation and balancing of groundwater resources (case study: arak plain)

geographical information science (giscience) by possessing location-based technologies such as global positioning system (gps), remote sensing (rs) and geographic information system (gis), has contributed greatly to various studies in earth sciences, including the protection of ecosystems. in the present study, the application of this science was discussed in the 15 projects of the rehabilitation and balancing of groundwater resources in iran (case study: arak plain), whose purpose is to protect ecosystems for the health of the environment. the projects of this plan are defined in three parts: 1- production and verification of data and information, 2- control, monitoring and exploitation, 3- water storage in aquifers. in each section, while introducing the project and related sub-projects, the application of giscience was specified. also, general and thematic layers as well as decision-making models were introduced in some of these projects. in a general summary, it can be pointed out that most of the rehabilitation and balancing projects are location-oriented in the protection of ecosystems and data management from collection to display steps requires geographic technologies that giscience can well manage these projects for the health of the environment of humans, plants and other animals in order to provide the required water.