تحلیل ارتباط زیست‌پذیری و تاب‌آوری در مقیاس محلی با تاکید بر زیرساخت‌های شهری (مطالعه موردی: محله‌ پونک تهران)

سیستم‌های شهری در حال حاضر با چالش‌های بزرگی در ارتباط با افزایش انواع مخاطرات و اثرات آنها روبه‌رو هستند. در این راستا وجود مستمر مخاطرات، طراحی شهرهای تاب‌آور و به‌تبع آن تحقق پایداری و زیست‌پذیری را ضروری ساخته است. باتوجه‌به هم‌راستایی مفاهیم تاب‌آوری و زیست‌پذیری در دستیابی به پایداری و کیفیت مناسب زندگی در محیط‌های شهری، هدف از پژوهش حاضر تحلیل ارتباط زیست‌پذیری و تاب‌آوری با تاکید بر زیرساخت‌های شهری در محله‌ پونک تهران است. روش تحقیق آمیخته (کمی - کیفی) باهدف کاربردی و ماهیت علّی - همبستگی است که به‌منظور تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از آزمون‌های t-test و pearson در نرم‌افزار spss و مشاهدات میدانی نگارندگان استفاده شده است. جامعه‌ آماری تحقیق نیز شامل شهروندان 19 تا 65 ساله‌ی محله‌ پونک تهران است که بر اساس مدل کوکران 384 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که وضعیت محله‌ مورد بررسی از منظر شاخص‌های زیرساخت‌های شهری در ابعاد زیست‌پذیری و تاب‌آوری، مطلوب ارزیابی شده است. همچنین در بعد زیست‌پذیری تنها مولفه‌ بهره‌مندی از فضاهای سبز و عمومی مناسب برای تفریح و تعاملات اجتماعی و در بعد تاب‌آوری دو مولفه‌ دسترسی به فضاهای باز مناسب و مکان‌های اسکان موقت در زمان وقوع بحران و سازوکارهای مناسب برای حفاظت از زیرساخت‌ها و وجود طرح‌های اضطراری برای بازسازی آنها در وضعیت نامطلوب قرار دارند. از طرفی بین 6 مولفه‌ زیست‌پذیری و 6 مولفه‌ تاب‌آوری از منظر زیرساخت‌های شهری در محله‌ پونک رابطه‌ معنادار مثبت و مستقیم در سطح اطمینان 95 درصد وجود دارد. به عبارتی مطلوبیت محله از منظر زیرساخت‌های شهر زیست‌پذیر موجب ارتقا تاب‌آوری در ابعاد سازگاری (توانایی بازگشت به عقب)، مقاومت (توانایی جذب شوک) و تغییرپذیری (قابلیت تغییر و انطباق) گردیده است.

analyzing the relationship between livability and resilience on a local scale with an emphasis on urban infrastructure (case study: pounak neighborhood of tehran)

introduction: currently, urban systems are facing great challenges related to the increase of various risks and their effects. in this regard, the continuous existence of risks has made it necessary to design resilient cities and, as a result, achieve sustainability and livability. considering the alignment of the concepts of resilience and livability in achieving sustainability and appropriate quality of life in urban environments, the purpose of the current research is to analyze the relationship between livability and resilience with an emphasis on urban infrastructure in pounak neighborhood of tehran.methodology: the research method is mixed (quantitative-qualitative) with an applied purpose and a causal-correlation nature, which was used to analyze the information from the t-test and pearson tests in spss software and the authors' field observations. the statistical population of the research also includes the citizens aged 19 to 65 years of pounak neighborhood of tehran, which was determined as a sample size of 384 people based on cochran's model.results: the findings of the research show that the condition of the investigated neighborhood has been evaluated favorably from the perspective of urban infrastructure indicators in terms of livability and resilience. also, in the dimension of livability, the only component of benefiting from green and public spaces suitable for recreation and social interaction, and in the dimension of resilience, the two components of access to suitable open spaces and temporary accommodation places in times of crisis and appropriate mechanisms to protect infrastructure and the existence of emergency plans for reconstruction they are in a bad situation. on the other hand, there is a significant positive and direct relationship between 6 components of livability and 6 components of resilience from the point of view of urban infrastructure in pounak neighborhood at the 95% confidence level. in other words, the desirability of the neighborhood from the perspective of livable city infrastructure has led to the improvement of resilience in the dimensions of adaptability (ability to go back), resistance (ability to absorb shock) and variability (ability to change and adapt).conclusion: in this way, according to the appropriate standards of urban planning, especially in the strengthening of houses and buildings, as well as the absence of hazardous uses in the aspect of livability, the return to the past has a favorable state in pounak neighborhood. on the other hand, according to the existing infrastructure of the neighborhood, such as easy access to the main routes of the city and the flexibility of the roads, proper access to medical centers and rescue facilities, houses and resistant infrastructures, as well as the compatibility of the land use of the resistance neighborhood and the ability to absorb shock in pounak neighborhood is highly desirable has it. also, any crisis and danger in human and environmental dimensions will destroy the body and existing infrastructure. however, in order to achieve the ability to change and adapt to these risks, we need flexible plans in different dimensions, especially urban infrastructure. adaptability is desirable in pounak neighborhood due to proper infrastructure, however, the ability to change requires spending a lot of money and time.