نشانه‌شناسی صورت و معنا در بناهای دولتی و حکومتی تبریز عصر پهلوی بر اساس اندیشه‌های دو سوسور و پیرس

نشانه‌شناسی، نمود عینی از مفهوم یا پدیده‌ای غایب به‌منظور برقراری ارتباط با مخاطب است و از آن جایی که اصولاً معماری نه برای برقراری ارتباط، بلکه برای آن که کارکردی را عملی سازد؛ شکل می‌گیرد برای نشانه‌شناسی موردی خاص و چالش‌برانگیز محسوب می‌گردد. باتوجه‌به اینکه جریان غالب در معماری دوره پهلوی، صورت ایرانی معماری مدرن بود که با عنوان معماری شبه‌مدرنیستی نام‌گذاری گردید. بناهای این دوره باتوجه‌به اینکه تجلی کالبدیِ منش ها، مشخصات یا ترجیحات جامعه ایرانی در آن زمان بوده اند، می توانند به‌عنوان اسناد و شواهد کالبدی در بررسی مشخصات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی بخش عظیمی از جامعه آن دوره مورد بررسی قرار گرفته و معرف بدنه جامعه باشند. یکی از نمودهای این تحولات، تغییر و چگونگی معماری بناهای حکومتی و دولتی شهر تبریز در انتقال مفاهیم مدرن و متجدد به‌واسطه نشانه‌شناسی صورت و معنا، پرسش اصلی این تحقیق را تشکیل می‌دهد. برای تاویل این مفاهیم، علم نشانه‌شناسی با دریافت رمزگان زیباشناختی، اجتماعی و فرهنگی هر طرح، مفاهیم مستتر در آن را لایه‌های درونی و پنهان طرح را تاویل و مکشوف می‌گرداند. هدف این پژوهش ارائه خوانشی نشانه‌شناختی از فضاهای حکومتی و دولتی دوره پهلوی در شهر تبریز با روش تحلیلی - توصیفی در پرتو اندیشه‌های پیرس و دوسوسور است که در گذر زمان تبدیل به نشانه ارتباطی در شهرها شده‌اند و حامل پیام‌هایی در لایه‌های معماری و فرا معماری خود هستند. در این پژوهش سعی شده است تا با محدودکردن تحقیق به حوزه حکومتی و دولتی در یک مقطع زمانی خاص، نتایج جامع و دقیق‌تری حاصل گردد.