بررسی تطبیقی شاخصه ها و مولفه های ساخت شناختی معماری بناهای دولتی-عمومی دوران پهلوی در شهر تهران

هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی شاخصه ها و مولفه های ساخت شناسی معماری بناهای دولتی-عمومی دوره پهلوی اول و پهلوی دوم در شهر تهران می باشد. از آن جا که ﭘﮋوﻫﺶهای مشابه اکثراً به توصیف، تاریخ نگاری و دسته بندی بناها بسنده کرده و کمتر به مولفه های سبک شناختی پرداخته اند؛ لذا این پژوهش به دنبال میزان تاثیر مولفه های ساخت شناختی در ایجاد شاخص ها (رویکردهای غالب نظری) در معماری بناهای دولتی-عمومی می باشد. در این مجال مولفه های سبک شناختی تاﺛﯿﺮﮔﺬار در نظریات ﻣﻌﻤﺎری ﻣﻌﺎﺻﺮ اﯾﺮان ﻣﻮرد مطالعه و بررسی ﻗﺮار گرفت. روش ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻨﯿﺎدی-ﻧﻈﺮی ﺑﻮده و از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ به‌دست ‌آمده از ﭘﮋوﻫﺶ ﻓﻮق ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ به عنوان راهبرد ﺟﻬﺖ بهبود وضع موجود معماری قرار گیرد بنابراین از نوع تحقیقات کاربردی نیز می باشد. همچنین ماهیت ﭘﮋوﻫﺶ به صورت تحلیلی-ﺗﺎرﯾﺨﯽ است زیرا ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺪﯾﺪه‌های ﺗﺎرﯾﺨﯽ و تاﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮی ﻣﻌﻤﺎری معاصر ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ می‌شود و از ﻃﺮﻓﯽ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨ ﮑﻪ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﮐﯿﻔﯽ دارﻧﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار گرفتند. در این راستا مولفه های ساخت شناختی به عنوان زیرمجموعه های شاخصه های معماری دوران پهلوی استخراج شده امتیاز و وزن دهی در آن با نرم افزار topsis صورت گرفت. با توجه به امتیازات کسب شده شاخصه های ملی و باستان گرا و غرب گرا با میانگین درصد 39.9 در جایگاه نخست شاخصه های پهلوی اول قرار گرفتند. همچنین مولفه ی کاربرد عناصر بومی و تاریخی همراه با موتیف های اسلامی که ذیل شاخصه ی سنت گرا می باشد، با مقدار ci 0.459 رتبه نخست مولفه های ساخت شناختی دوره ی پهلوی اول را به خود اختصاص داده است. همچنین شاخصه مدرن با میانگین درصد 41.35 در جایگاه نخست شاخصه های پهلوی دوم قرار گرفت. مولفه ی استفاده از هندسه ی ایرانی-اسلامی نیز که ذیل شاخصه سنت گرا می باشد، با مقدار ci 0.455 رتبه نخست مولفه های ساخت شناختی دوره ی پهلوی دوم را به خود اختصاص داده است.

a comparative study of the characteristics and components of the cognitive construction of the state-public buildings of the pahlavi era in tehran

the purpose of this research is to compare the architectural features and structural components of government-public buildings of the first pahlavi period and the second pahlavi period in tehran. since in the present research the influencing factors and theories of contemporary architecture in iran are studied and investigated, on the one hand, the research was theoretical and on the other hand, the results obtained from the above research can be used as a strategy to improve the current state of architecture. it is also a type of applied research. also, the nature of the research is analytical-historical because it is devoted to the investigation of historical phenomena and the influence of contemporary architecture, and on the other hand, considering that the phenomena have a qualitative aspect, they were examined and analyzed. in this regard, the components of cognitive construction as subsets of pahlavi era architectural features were scored and weighted with topsis software. according to the points obtained, the national, archeological and western indicators with an average percentage of 39.9 were placed in the first place among the first pahlavi indicators. also, the component of the use of native and historical elements along with islamic motifs, which is under the traditionalist index, has the first rank of the components of the cognitive construction of the first pahlavi period, with a ci value of 0.459. also, the modern indicator with an average percentage of 41.35 was ranked first among the second pahlavi indicators. the component of the use of iranian-islamic geometry, which is under the traditionalist index, has taken the first place among the components of the cognitive construction of the second pahlavi period with a value of ci 0.455.