ارزیابی کیفیت مولفه‌های تبیین‌کننده‌ی محیط یادگیری در آموزش رشته‌ی معماری (بررسی تطبیقی دانشگاه‌های فنی استانبول و هنر اسلامی تبریز)

یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده‌ اثربخشی برنامه‌های درسی و آموزشی، محیط یادگیری مناسب در زمینه‌های محیط فیزیکی، محتوا و فرایند آموزشی و سازمان آموزشی است. در این راستا، بررسی کیفیت محیط یادگیری می‌تواند جهت شناسایی وضعیت اثربخشی برنامه‌های آموزشی و برطرف نمودن کاستی‌های نظام آموزشی به‌منظور توانمندسازی فردی و حرفه‌ای دانشجویان موثر باشد. ازاین‌رو، هدف از پژوهش حاضر ارزیابی کیفیت مولفه‌های تبیین‌کننده‌ محیط یادگیری در آموزش رشته‌ معماری دانشگاه‌های فنی استانبول و هنر اسلامی تبریز است. روش تحقیق در پژوهش حاضر آمیخته و بهره‌گیری از رویکرد mmr (ترکیبی از روش‌های کمی کیفی) باهدف کاربردی و ماهیت توصیفی تحلیلی است که در راستای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات در بخش کمی از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار amos استفاده شده است. جامعه‌ آماری تحقیق نیز شامل دانشجویان معماری دانشگاه فنی استانبول و دانشگاه هنر اسلامی تبریز است که در راستای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شده و حجم نمونه برای هرکدام از دانشگاه‌ها 384 نفر تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که میزان تحقق متغیرهای کیفیت محیط یادگیری رشته‌ معماری و به عبارتی متغیرهای محیط فیزیکی، محتوا و فرایند آموزشی و سازمان آموزشی در دانشگاه فنی استانبول 52/0، 59/0 و 63/0 و در دانشگاه هنر اسلامی تبریز 65/0، 47/0 و 41/0 است. همچنین بر اساس مقدار بحرانی مدل ساختاری، محیط فیزیکی در هر دو دانشگاه مطلوب و محتوا و فرایند آموزشی و سازمان آموزشی در دانشگاه فنی استانبول مطلوب و در دانشگاه هنر اسلامی تبریز نامطلوب ارزیابی شده است. نتایج نیز نشان می‌دهد که در بعد فیزیکی، سرزندگی و کیفیت مناسبی در فضاهای درونی و بیرونی هر دو دانشگاه قابل‌مشاهده است و دانشجویان معماری نیز از کیفیت این فضا رضایت مطلوبی دارند. بااین‌حال محتوا و فرایند آموزشی و همچنین سازمان آموزشی در دانشگاه فنی استانبول مطلوب و در دانشگاه هنر اسلامی تبریز نامطلوب است.

evaluation of the quality of the explanatory components of the learning environment in the education of architecture(a comparative study of istanbul technical university and tabriz islamic art university)

introduction: one of the most important factors determining the effectiveness of curriculum and educational programs is the appropriate learning environment in terms of physical environment, educational content and process, and educational organization. in this regard, examining the quality of the learning environment can be effective in identifying the effectiveness of educational programs and eliminating the shortcomings of the educational system in order to empower students personally and professionally. therefore, the aim of the current research is to evaluate the quality of the explanatory components of the learning environment in the teaching of architecture in istanbul technical university and tabriz islamic art university.methodology: the research method in the current study is mixed and using the mmr approach (combination of quantitative-qualitative methods) with an applied purpose and descriptive-analytical nature, which is used in order to analyze information in the quantitative part of structural equation modeling in amos software. the statistical population of the research also includes the architecture students of istanbul technical university and tabriz islamic art university, in order to determine the sample size, cochran's method was used and the sample size for each of the universities was determined to be 384 people.results: the findings of the research show that the degree of realization of the variables of the quality of the learning environment in the field of architecture, in other words, the variables of the physical environment, content and educational process and educational organization in istanbul technical university is 0.52, 0.59 and 0.63 and in tabriz islamic art university is 0.65. 0, 0.47 and 0.41. also, based on the critical value of the structural model, the physical environment has been evaluated as favorable in both universities, and the content and educational process and organization in istanbul technical university have been evaluated as favorable and in tabriz islamic art university as unfavorable. the results also show that in the physical dimension, vitality and good quality can be seen in the internal and external spaces of both universities, and architecture students are also satisfied with the quality of this space. however, the educational content and process as well as the educational organization in istanbul technical university are favorable and in tabriz islamic art university are unfavorable.conclusion: surveys show that in the physical dimension, liveliness and good quality can be seen in the internal and external spaces of both universities, and architecture students are also satisfied with the quality of this space. however, the educational content and process as well as the educational organization in istanbul technical university are favorable and unfavorable in tabriz islamic art university. for this purpose, tabriz islamic art university should make fundamental changes in these dimensions and while improving the learning environment of architecture, it should bring about the arrangement of professional architects. teaching practical skills for entering the labor market, developing courses related to the needs of society, benefiting from the natural and experimental environment for education, emphasizing new models and technologies in architectural education, innovating in teaching methods for their effectiveness, developing the individual capabilities of students in values and professional ethics, critical and strategic thinking, and finally benefiting from professional professors are the necessities of the architectural education system.