دلالت های تصویر‌های بیانی مبتنی بر حس ذائقه (خوردنی و نوشیدنی) در قرآن کریم

قرآن کریم، در بسیاری از آیات، تصویری حسی از اغراض خود ارائه و در بسیاری از آنها از فنون بیانی (تشبیهی، مجازی، کنایی) استفاده کرده است. نویسنده در این پژوهش تصویرهای حسی قرآن را که با استفاده از خوردن ونوشیدن و قوه ذائقه ابداع شده اند، بررسی کرده است. روش اختیار شده برای انجام تحقیق، روش تحلیلی-توصیفی است. نتایج حاصل از تحقیق به این امور اشاره دارد: تصویرهای مبنی بر خوردن و نوشیدن، در قرآن کریم به دو شکل تجلی یافته است: الف: تصویرهای حقیقی که در قرآن کریم فراوان است و آنها را در آیات راجع به احکام غذاهای حلال و حرام، ذکر نعمت های الهی در دنیا، توصیف خوردنی ها و آشامیدنی های بهشتیان و وصف آنچه که در دوزخ به کافران و معاندان خورانده می شود، می توان یافت. ب: تصویرهای بیانی؛ این نوع تصویرها در قرآن کریم اندک است ومحدود به یک مجاز مرسل و چند تشبیه و استعاره است. در تشبیه ها و استعاره ها، قرآن بهترین نظیر را برای مشبه برگزیده است و تصویری روشن از آن ارائه کرده است. بسیاری از این گونه تصویرها، امور معقول را به شکلی محسوس به تصویر کشیده اند و در اندکی از آنها، برای روشن کردن امور حسی آنها را در لباس همانندی محسوس؛ اما دلالت کننده بر مقصود، ارائه کرده است. تصویرهای بیانی قرآنی نقش آرایه ای ندارند بلکه تصویرهایی هستند که اصلی ترین کارکرد آن رساندن معناست و این وظیفه را به زیبایی اعجاز آوری ایفا کرده اند.