روندیابی سیلاب در رودخانه‌های چندشاخه‌ای با استفاده از روش ماسکینگام چندبازه‌ای

تاکنون کاربرد روش ماسکینگام در رودخانه‌های چندشاخه‌ای به دلیل کمبود داده‌های مشاهداتی سیلاب محدود بوده است. در روش ماسکینگام برای کل بازه رودخانه، دو پارامتر x و k واسنجی می‌شوند. در این مطالعه از روش ماسکینگام چندبازه‌ای برای روندیابی سیل در یک رودخانه چندشاخه‌ای استفاده شد. به این منظور، سیستم رودخانه چندشاخه‌ای شامل آبراهه اصلی، شاخه فرعی و بازه انتهایی رودخانه بعد از تلاقی به چند بازه تقسیم شده و برای هر بازه، محاسبات مدل ماسکینگام به صورت مجزا اجرا می‌شود. در این صورت پارامترهای ماسکینگام چندبازه‌ای به‌دست خواهند آمد. اجرای مدل ماسکینگام چندبازه‌ای در سیستم چندشاخه‌ای رودخانه تجن واقع در استان مازندران نشان داد که مدل سه‌بازه‌ای دارای بهترین دقت است. مجموع مربعات خطا برای مدل‌های ماسکینگام یک بازه‌ای، دوبازه‌ای و سه‌بازه‌ای به‌ترتیب حدود 422، 262 و 222 (m3/s)2 بدست آمد که بیانگر دقت قابل قبول نتایج روندیابی سیل در حالت ماسکینگام چندبازه‌ای است. دبی اوج هیدروگراف مشاهداتی سیلاب خروجی از حوضه رودخانه حدود 61.7 مترمکعب بر ثانیه و در حالت ماسکینگام یک، دو و سه‌بازه‌ای حدود 55.7، 58.3 و 58.9 مترمکعب بر ثانیه بدست آمد. به این ترتیب خطای این مدل در برآورد دبی اوج هیدورگراف خروجی در سه حالت یک، دو و سه‌بازه‌ای حدود 9.7، 5.5 و 4.5 درصد است. همچنین حجم واقعی سیلاب خروجی از حوضه مورد مطالعه حدود 2.53 میلیون مترمکعب بدست آمد در حالی‌که این حجم در حالت‌های ماسکینگام یک، دو و سه‌بازه‌ای به‌ترتیب حدود 2.50، 2.55 و 2.54 میلیون مترمکعب می‌باشد.

multi-branched river flood routing by multiple-reach muskingum model

among the hydrological flood routing methods, due to simplicity and few required data, muskingum model has always been considered. until now, the application of this method in multi- branched rivers has been limited due to the lack of flood data. in muskingum method, two parameters (x and k) are calibrated throughout the river. in this study, the muskingum method was used to route floods in a multi-branched river. for this purpose, the multi-branched river system including the main waterway, tributary and the end of the river after the confluence is divided into several intervals and for each interval, the calculation procedure of the muskingum model are performed separately. in this case, the multiple-reach muskingum parameters will be obtained. the implementation of the multiple-reach muskingum model in the branched system of tajen river located in mazandaran province showed that the triple reach model has the best accuracy. the sum of squared the errors for the single, double and triple muskingum models were approximately 422, 262, and 222 (m3/s)2, respectively, indicating an acceptable accuracy of the flood routing results in the multiple-reach muskingum model. the observed peak flow discharge of the outflow hydrograph from the tajen river is about 61.7 m3/s and in single, double and triple muskingum models are about 55.7, 58.3 and 58.9 m3/s, respectively. also, the actual flood volume of outflow hydrograph was about 2.53 mcm while this volume in single, double and triple muskingum is obtained as 2.50, 2.55 and 54 mcm, respectively.