اثر فرسایش هزاردره بر هدررفت مواد آلی و تغییرات برخی خصوصیات خاک مناطق خشک استان خوزستان (حوضه درب خزینه شوشتر)

هدف: هدف از این تحقیق بررسی اثر فرسایش هزاردره بر هدررفت عناصر غذایی خاک و خصوصیات خاک در استان خوزستان است. برای این منظور حوضه مورد مطالعه به دو بخش تحت حفاظت و بدون حفاظت تقسیم شد که در بخش تحت حفاظت آن فعالیت‌های آبخیزداری از قبیل ساخت تراس، احیاء و پراکندگی پوشش گیاهی و سدهای چپری احداث شده است و در بخش فرسایشی کارهای حفاظتی انجام نشده است. مواد وروش‌ها: در هریک از دو منطقه دو ترانسکت به طول 200 متر در روی هر ترانسکت به فواصل 50 متر نمونه‌برداری از سطح خاک (0-10 سانتی‌متری) انجام شد. سپس نمونه‌ها به آزمایشگاه انتقال و پارامترهای مورد نظر و میزان هدررفت خاک مقایسه و محاسبه شد.  نتایج: نتایج نشان داد که حداقل مواد آلی در خاک حفاظت شده، یک درصد و در منطقه فرسایشی 32/0 درصد است که نشان‌دهنده فرسایش خاک سطحی و از دست رفتن مواد آلی خاک است. عملیات حفاظت خاک در منطقه مورد مطالعه سبب افزایش مواد آلی، هدایت الکتریکی، رس، سیلت و تخلخل به ترتیب (67.57, 37.50, 13.39, 12.88, and 10.20 percent)) نسبت به منطقه فرسایشی شد، درصورتی که واکنش خاک، شن و وزن‌مخصوص ظاهری به ترتیب 2/28، 100 و 12/21 درصد کمتر از منطقه فرسایشی است که از نظر آماری بین دو منطقه تفاوت معنی‌دار وجود دارد..نتیجه‌گیری: نتایج نشان‌دهند اثر مثبت عملیات‌های آبخیزداری بر بهبود وضعیت خاک در منطقه حفاظتی است. به‌دلیل کاهش پوشش گیاهی، ماده آلی، تخریب ساختمان خاک و کاهش پایداری خاکدانه‌ها، شاخص فرسایش‌پذیری خاک در افزایش داشته است.

the effect of badland erosion on the loss of organic matter and changes in some soil properties in dry areas of khuzestan province (shoushtar darb khazineh basin)

objective: the purpose of this research is to investigate the effect of badland erosion on the loss of soil nutrients and soil properties in khuzestan province. for this purpose, the studied basin was divided into two parts under protection and without protection in the protected part, watershed management activities such as terrace construction, the revitalization and distribution of vegetation, and chapari dams were built, and no protection works were performed in the erosion part.methods: in each of the two regions, two 200-meter-long transects were used to sample the soil surface (0-10 cm) at 50-meter intervals on each transect. then the samples were transferred to the laboratory and the desired parameters and the amount of soil loss were compared and calculated.results: the results showed that the minimum organic matter in the protected soil was 1% while in the erosion zone 0.32%, indicating the erosion of the surface soil and the loss of soil organic matter. soil protection operations in the studied area caused an increase in organic matter, electrical conductivity, clay, silt, and porosity (67.57, 37.50, 13.39, 12.88, and 10.20 percent) respectively, compared to the erosion area in which the reaction of soil, sand and apparent specific gravity was 2.82%, 100% and 12.12% less than the erosion area, and this statistically meant there was a significant difference between the two areas. the results demonstrated the positive effect of watershed operations on the improvement of the soil condition in the protected areaconclusions: due to the reduction of vegetation cover, organic matter, destruction of soil structure, and reduction of stability of soil particles, the soil erodibility index increases.