مدلسازی و بررسی مهمترین عوامل موثر بر وقوع سیلاب حوزه آبخیز گرگانرود

مطالعات هیدرولوژی در پروژه های آبی حائز اهمیت می باشد.هدف از این تحقیق ارائه مدلی جهت محاسبه مقادیر دبی سیلاب با دوره بازگشت معین با استفاده از ویژگی‌های هندسی حوزه آبخیز و با ارائه مدل‌های چند متغیره می‌باشد. به‌منظور مدل‌سازی و شناخت عوامل تاثیر گذار در رخداد سیل در حوزه آبریز گرگانرود، وضعیت آماری تعداد 11 ایستگاه هیدرومتری حوزه آبخیز گرگانرود واقع در استان گلستان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. پارامترهای مختلف تاثیر‌گذار شامل عوامل فیزیوگرافی، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، خاک‌شناسی، زمین‌شناسی و آب‌وهوا شامل 31 متغیر مستقل در این تحقیق انتخاب شد. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و مدل‌سازی سیلاب به روش آماری رگرسیون چند متغیره انجام شد. بدین ترتیب مدل‌های منطقه‌ای سیلاب به روش enter از دقت و صحت بالاتری نسبت به مدل‌های به دست آمده از روش forward برخوردار می‌باشد. به‌طورکلی 13 متغیر از 31 متغیر مستقل وارد شده در آزمون رگرسیون چند متغیره به‌عنوان مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عوامل در بروز سیلاب حوزه آبخیز گرگانرود شناسایی گردیده است. متغیرهای موثر شامل: ضریب گراولیوس، درصد مساحت سازندهای نفوذپذیر، شیب حوزه آبخیز، زمان تمرکز، مساحت آبخیز، سرعت جریان، درصد مساحت اراضی با جهت شمال، درصد مساحت اراضی با جهت جنوب، درصد مساحت اراضی مرتعی، درصد مساحت اراضی زراعی، درصد تراکم آبراهه با رتبه 3، دمای متوسط سالانه و بارندگی حداکثر سالانه می‌باشد. با استفاده از این روابط (مدل‌ها) می‌توان مقادیر دبی حداکثر لحظه‌ای با دوره بازگشت‌های 2، 10،5، 25، 50 و 100 ساله را در حوزه‌های فاقد آمار در زیر حوزه‌های گرگانرود به دست آورد.

modeling and investigation of the most important factors affecting the occurrence of floods in the gorganrood watershed

the objective of this research is to provide a model to calculate flood discharge values with a certain return period by using the geometric features of the watershed and by providing multivariable models.to understand flood occurrence in the gorganrood watershed, we studied 11 hydrometric stations in golestan province. various influential parameters, including physiographic factors, vegetation, land use, soil science, geology, and weather including 31 independent variables were selected in this research. data analysis and flood modeling were done by the multivariate regression statistical method. in this way, flood regional models using the enter method have higher accuracy and precision than the models obtained using the forward method. in general, 13 variables out of 31 independent variables included in the multivariate regression test have been identified as the most important and influential factors in the occurrence of floods in the gorganrood watershed. the effective variables include: gravel’s coefficient, percentage of the area of permeable formations, watershed slope, concentration time, watershed area, flow velocity, percentage of land area with a north direction, percentage of land area with a south direction, percentage of pasture land area, percentage of agricultural land area, percentage waterway density is ranked 3, as are average annual temperature and maximum annual rainfall.conclusions: by using these relationships (models), it is possible to obtain the values of the maximum instantaneous discharge with a return period of 2, 10, 5, 25, 50 and 100 years in the basins without statistics under the sub basins of gorganrood.