مقایسه اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و بهزیستی درمانی بر ادراک خطر و پریشانی روان‌‌شناختی بیماران مبتلا به فشار خون بالا

هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه ‌اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی و بهزیستی درمانی بر ادراک خطر و پریشانی روان شناختی بیماران مبتلا به فشار خون بالا بوده است.روش‌شناسی: این پژوهش با توجه به هدف کاربردی و روش گردآوری داده ها میدانی، از نظر روش اجرا توصیفی از نوع مداخله ای و نیمه آزمایشی با طرح (پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل) بود. جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلا به فشار خون بالا 45 تا 55 ساله‌ی در مراکز بهداشتی و بیمارستان های شهر بابل که در شش ماهه اول سال 1403 مراجعه نموده اند و دارای پرونده می‌باشند، که با درنظر گرفتن ملاک های ورود و خروج و روش در دسترس تعداد 45 نفر (15 نفر گروه درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی، 15 نفر گروه بهزیستی درمانی و 15 نفر در گروه کنترل) به عنوان نمونه انتخاب شده بودند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه های استاندارد شاخص های ادراک خطر اوسلین و لینه (2011)، پریشانی روان شناختی کسلر و همکاران (2003) بود. روایی این پرسشنامه ها توسط متخصصان مورد تایید قرار گرفت، پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب (0.79، 0.94، 0.89 صدم) محاسبه گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از بخش توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (کولموگروف اسمیرنوف و تحلیل کواریانس چندمتغیره و تک متغیره) با استفاده از نرم‌افزار spss24 و excel انجام شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد بین ‌اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی و بهزیستی درمانی بر ادراک خطر و پریشانی روان شناختی بیماران مبتلا به فشار خون بالا تفاوت دارد. همچنین نشان داد درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر ادراک خطر و پریشانی روان شناختی بیماران مبتلا به فشار خون بالا اثربخش است.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در کاهش پریشانی روان‌شناختی و بهبود ادراک خطر بیماران مبتلا به فشار خون بالا اثربخش‌تر از بهزیستی درمانی است.

comparison of the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy and well-being therapy on risk perception and psychological distress in patients with hypertension

objective: the present study aimed to compare the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy and well-being therapy on risk perception and psychological distress in patients with hypertension.methodology: this research, given its objective, is applied, and in terms of data collection, it is field research. the study employed a descriptive, interventional, and quasi-experimental design with a pre-test, post-test, and control group. the statistical population included all patients aged 45 to 55 with hypertension who visited healthcare centers and hospitals in babol during the first half of 2024 and had medical records. based on inclusion and exclusion criteria, a total of 45 participants were selected using a convenience sampling method and were assigned to three groups: mindfulness-based cognitive therapy (n = 15), well-being therapy (n = 15), and a control group (n = 15). data were collected using standard questionnaires, including the risk perception index by oselin and linne (2011) and the psychological distress scale by kessler et al. (2003). the validity of these questionnaires was confirmed by experts, and their reliability was calculated using cronbach’s alpha coefficients of 0.79, 0.94, and 0.89, respectively. data analysis was conducted using descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (kolmogorov-smirnov test and multivariate and univariate covariance analysis) with spss 24 and excel software.findings: the results indicated a significant difference in the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy and well-being therapy on risk perception and psychological distress in patients with hypertension. furthermore, the findings demonstrated that mindfulness-based cognitive therapy was effective in improving risk perception and reducing psychological distress in patients with hypertension.conclusion: the results indicated that mindfulness-based cognitive therapy was more effective than well-being therapy in reducing psychological distress and improving risk perception in patients with hypertension.