مقایسه اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی بر تحمل پریشانی هیجانی، خودتمایزیافتگی و ناگویی خلقی در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال‌های روان‌تنی

زمینه و هدف: اختلال‌های روان‌تنی به‌عنوان یکی از شایع‌ترین اختلال‌های روانی جزء چالش‌های مهم بهداشت عمومی محسوب می‌شود و باعث مشکل‌های روانشناختی بسیاری می‌گردد. در نتیجه، هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی بر تحمل پریشانی هیجانی، خودتمایزیافتگی و ناگویی خلقی در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال‌های روان‌تنی بود. روش و مواد: این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر اهواز بودند که به مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی این شهر مراجعه کردند. نمونه پژوهش 60 نفر بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و به‌صورت تصادفی در سه گروه 20 نفری جایگزین شدند. گروه آزمایش اول، 5 جلسه دو ساعته با روش خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و گروه آزمایش دوم، 10 جلسه دو ساعته با روش خانواده درمانی مبتنی بر دلبستگی آموزش دید و گروه کنترل، در این مدت هیچ آموزشی ندید. جهت گردآوری داده‌ها از مقیاس تحمل پریشانی هیجانی (سیمونز و گاهر، 2005)، سیاهه خودتمایزیافتگی (اسکوورون و فریلندر، 1998) و مقیاس ناگویی خلقی تورنتو (بگبی و همکاران، 1994) استفاده و داده‌های آن با روش‌های تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار spss تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که هر دو روش مداخله خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی در مقایسه با گروه کنترل باعث کاهش معنادار تحمل پریشانی هیجانی و ناگویی خلقی و افزایش معنادار خودتمایزیافتگی در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال‌های روان‌تنی شدند (p<0.05) همچنین، بین اثربخشی دو روش مداخله خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی بر کاهش تحمل پریشانی هیجانی و ناگویی خلقی و افزایش خودتمایزیافتگی در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال های روانتنی تفاوت معناداری وجود نداشت (p<0.05) . نتیجه گیری: طبق نتایج این پژوهش، متخصصان و درمانگران حوزه سلامت می توانند از هر دو روش خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی در مداخله های خود برای بهبود ویژگی های روانشناختی استفاده نمایند

comparing the effectiveness of emotion-based and attachment-based family therapy on emotional distress tolerance, self-differentiation and alexithymia in adolescent girls with psychosomatic disorders

background and objective: psychosomatic disorders as one of the most common mental disorders are considered important public health challenges and cause many psychological problems. consequently, the aim of this study was to comparing the effectiveness of emotion-based and attachment-based family therapy on emotional distress tolerance, self-differentiation and alexithymia in adolescent girls with psychosomatic disorders.methods and materials: this research was a quasi-experimental with a pre-test and post-test design with a control group. the research population was high school girl students of ahvaz city who referred to counseling and psychological services centers in this city. the research sample was 60 people who were selected through simple random sampling method and randomly assigned to three groups of 20 people. the first experimental group received 5 sessions of two-hour by method of emotion-based family therapy, the second experimental group received 10 sessions of two-hour by method of attachment-based family therapy and during this period the control group received no training. to collect data were used the emotional distress tolerance scale (simmons & gaher, 2005), self-differentiation inventory (skowron & frielander, 1998) and toronto alexithymia scale (bagby et al., 1994) and its data were analyzed by methods of multivariate analysis of covariance and bonferroni post hoc tests in spss software.findings: the findings showed that both intervention methods of emotion-based and attachment-based family therapy in compared to the control group significantly reduced emotional distress tolerance and alexithymia and significantly increased self-differentiation in adolescent girls with psychosomatic disorders (p<0.05). also, there was no significant difference between the effectiveness of both intervention methods of emotion-based and attachment-based family therapy on reducing emotional distress tolerance and alexithymia and increasing self-differentiation in adolescent girls with psychosomatic disorders (p<0.05).conclusion: according to the results of this research, health professionals and therapists can use both emotion-based and attachment-based family therapy methods in their interventions to improve psychological characteristics..