معرفی و بررسی عناصر اجرایی و نمادین آیین‌های عاشورایی در شهرستان استهبان (با تاکید بر سه آیین چک‌چکو، چارچو و سینه‌دوری)

آیین های عاشورایی در ایران قدمت بسیار دارد و دربارۀ ریشه ها و محتوای فرهنگی و تاریخی این آیین‌ها سخن بسیار رفته است؛ اما آنچه مطالعۀ این آیین های ملی را همچنان امتداد می بخشد، علاوه بر ارزش آرشیوی، ویژگی ها و ظرفیت های فولکلوریک هر منطقه است که آیین را با ذائقه، فرهنگ و جغرافیای خاصی در می آمیزد و با شناسه های منحصربه‌فرد بومی عرضه می کند. شهرستان استهبان در استان فارس نیز یکی از مناطق ایران است که در زمینۀ آیین های سوگواری عاشورایی سابقۀ دیرینه دارد. از میان این آیین ها، «چک‌چکو»، «چارچو» و «سینه‌دوری» بیشترین اهمیت و عملکرد آیینی را در این شهرستان دارند. پژوهش حاضر، در پی پاسخ به این پرسش است که آیین‌های عاشورایی استهبان- با تاکید بر سه آیین یادشده- از چه ظرفیت های بصری و جنبه های نمایشی برخوردارند؟ نتیجۀ اولیه، مبین این امر است که مهم ترین وجه نمایشی و اجرایی این آیین‌ها در انتظام گروهی و ریتمیک و هماهنگی مشارکت کنندگان متجلی می‌شود و نوعی تداوم و همبستگی قومی و اجتماعی را تداعی می کند.

introducing and reviewing the executive and symbolic elements of ashura rituals in estahban city with an emphasis on chak–chako, charcho and sine–dori as three rituals

abstractashura rituals in iran are very old, and much has been said about cultural and historical contents and roots of these rituals. but what necessitates studying these national rituals is the folkloric characteristics and capacities of each region, which combines the ritual with a particular taste, culture, and geography, and gives it unique indigenous identity. estahban city is one of the thousands of regions in iran that has a long history in the field of ashura mourning rituals. among these rituals, “chak–chako”, “charcho” and “sine–dori” have extreme ritual importance and function in this city. the present research seeks to answer this question that what visual capacities and theatrical aspects do ashura rituals of estahban have, emphasizing three above-mentioned rituals? the results indicate that the most important dramatic and executive aspects of these rituals are manifested in the group and rhythmic order and coordination of the participants which evoke a kind of ethnic and social solidarity.