قهرمان‌سازی اساطیری در شعر شاعران نسل اول انقلاب اسلامی

جنگ تحمیلی رژیم متجاوز عراق علیه ایران بسترساز حوادث بسیار تاثیرگذاری در تاریخ فکری، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایران شد که ابعاد مختلف این موضوع در مسائل گوناگون ازجمله شعر و ادبیات بازتاب یافت و شاعران و هنرمندان انقلابی را به سرودن اشعار و پدید آوردن آثار هنری ارزشمند و ماندگار ترغیب کرد. هدف پژوهش پیش‌رو تحلیل و واکاوی پیوند فکری و درونی اساطیر ملّی و دینی در شعر شاعران نسل اول انقلاب است. روش این پژوهش که رهیافتی توصیفی - تحلیلی است، برمبنای مطالعات کتابخانه‌ای، شیوۀ سندکاوی با بهره‌گیری از مجموعه شاعران نسل اول انقلاب اسلامی صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که شاعران انقلابی به‌ویژه پس از آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با رویکرد اساطیری به مقوله دفاع مقدس از نمادهای اسطوره‌ای ملّی و مذهبی ازجمله رستم، آرش، کاوه، ضحاک و نیز توجه به قیام امام حسین (ع) و عاشورا، جان‌فشانی عاشقانه اسماعیل ذبیح‌الله، اشاره به داستان خیبر و اسطورۀ امام علی (ع)، حضرت عباس و... بهره گرفته‌اند و سعی در ترغیب، تشویق و ستایش قهرمانان و دلاورمردان جبهه‌های نبرد حق علیه باطل داشته‌اند. پیوند این اساطیر در شعر آنان علاوه بر کارکرد زیبایی‌شناسی، ابزاری مناسب در جهت تشریح اهداف آرمانی و رسالت شعر در جذب، ترغیب و تهییج و ایجاد انگیزه در مخاطبان با هدف ایجاد بستری مناسب برای بازنمود قهرمانان ملی و مذهبی در این حوزه بوده است.

making mythical heroes in the poetry of the poets of the first generation of the islamic revolution

the war imposed by the aggressive regime of iraq against iran prepared the ground for very influential events in the intellectual, cultural, political and social history of iran. various aspects of this issue have been represented in poetry and literature, inspiring poets and revolutionary artists to write poems and create seminal works. the purpose of the research is to analyze the intellectual and internal connection of national and religious myths in the poetry of the poets of the first generation of the revolution. the method of this research, which is a descriptive-analytical one, is based on library sources, where a collection of poets of the first generation of the islamic revolution were studied. the findings of the research indicate that revolutionary poets, especially after the outbreak of the war imposed by iraq, adopted a mythological approach to sacred defense and used national and religious mythical symbols such as rostam, arash, kaveh, dahhak and also paid attention to the uprising of imam hussein and ashura, the love sacrifice of ishmael, the story of khyber and the myth of imam ali, hazrat-e abbas, etc. to persuade, encourage and praise the heroes and brave men in the battle against wrongdoers. the connection of these myths in their poetry, in addition to its aesthetic function, has been a very suitable tool for explaining the ideal goals and the mission of poetry in attracting, persuading and motivating the audience, hence creating a suitable context for the representation of national and religious heroes.