خوشه‌های نمادین شعر آیینی فارسی در دهه نود

نماد یکی از عناصر معنابخش زبان است که ظرفیت ویژه‌ی واژگان را در به تصویر کشیدن مفاهیم متعدد و متنوع نشان می‌دهد. با تامّل در اشعار سه دهه‌ی اخیر می‌توان دریافت که در شعر آیینی، نمادها به‌صورت زنجیره‌ای تکرار می‌شوند و ذهن مخاطب را به سمت معناهای مختلف سوق می‌دهند؛ بدین ترتیب شبکه‌ای از معانی در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد. مقاله پیش رو اشعار آیینی در دهه‌ی اخیر را از حیث برخورداری از شبکه نمادین بررسی و تحلیل می‌کند. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای است این است که شبکه‌ی نمادین در شعر آیینی تا چه اندازه گسترده است؟ و دیگر این‌که این نمادها چه کمکی به شبکه معنایی شعر کرده‌اند؟ تنوع و گستردگی نمادها در شعر آیینی معاصر را می‌توان در چند خوشه با عنوان خوشه‌ی نمادین رنگ، خوشه‌ی نمادین شهر، خوشه‌ی نمادین تقویمی، خوشه‌ی نمادین شخصیت، طبقه‌بندی کرد. بافت نمادین این اشعار بی‌تردید در خدمت مفاهیم بلندی چون عدالت اجتماعی، امیدآفرینی، اعتراض به ناراستی‌ها و نادرستی‌ها و ارائه‌ی تصاویر دقیق از زندگی اجتماعی قرار دارند.

symbolic clusters of contemporary ritual poetry in the nineties

abstract a symbol is one of the meaning-giving elements of language that shows the special capacity of words in depicting multiple and diverse concepts. by reflecting on the poems of the last three decades, we can see that in ritual poetry, symbols are repeated in a chain and lead the audience’s mind to different meanings. in this way, a network of meanings is formed in the audience’s mind. this is where understanding and receiving the symbol is important. this article examines and analyzes the ritual poems of the last decade in terms symbolic network. the research is a descriptive-analytical one based on library sources. how diverse is the symbolic network in ritual poetry? and what is the contribution of these symbols to the semantic network of the poem? the variety of symbols in contemporary ritual poetry can be classified into several clusters named color symbolic cluster, city symbolic cluster, calendar symbolic cluster, and character symbolic cluster. the symbolic context of these poems undoubtedly introduces sublime concepts such as social justice, hope, objection to injustice, and presentation of accurate images of social life.