بررسی فقهی و حقوقی زنان بدسرپرست و بی­سرپرست در نظام حقوقی ایران و ترکیه

اصل وجوب نفقه موضوعی اجتماعی است تمام فقهای عامه و امامیه بر آن اتفاق نظر دارند. ماده 1106 قانون مدنی ایران نیز در این خصوص تصریح دارد. در عقد دایم نفقه زن بر عهده­ی شوهرش است. مصادیق نفقه عمدتاً خوراک، پوشاک، مسکن، اسباب و اثاثیه هزینه درمان و امکانات بهداشتی را شامل می­شود. حقوق هر دو کشور ایران و ترکیه عقد دایم جبران وجوب نفقه می­باشد. در حقوق ایران تمکین زوجه نیز از شروط وجوب نفقه محسوب می­شود. ولی در حقوق ترکیه تمکین از شروط وجوب نیست. ضمانت اجرایی نفقه رجوع زن به محکمه و التزام شوهر به تادیه آن از طریق قضایی می­باشد. ولی در حقوق زنان بی­سرپرست یا بد­سرپرست وظایف یک خانواده واقعی به خوبی به مرحله‌ ظهور نمی­رسد. و زنان بی­سرپرست به زنانی اطلاق می­شود که بنا به هر علتی و به طور دائم یا موقت سرپرست خود را از دست داده­اند.منظور از زنان بد­سرپرست آنهایی هستند که در ظاهر سرپرست دارند ولی سرپرست آنها به دلایلی وظایف خود را در قبال خانواده درست انجام نمی­دهند. سرپرست غایب مفقودالاثر سرپرست سفیه سرپرستی که ترک نفقه کرد و سرپرست محبوس و معتاد از مصادیق بی­سرپرستی و بد­سرپرستی محسوب می­شود و این­گونه سرپرستی­ها پیامدهای منفی متعددی برای زنان به دنبال دارد. در نظام حقوقی ایران و ترکیه حمایت از این­گونه زنان چندان راضی کننده نیست. در ایران پرداخت یارانه و معرفی به کمیته امداد امام خمینی رحمت الله علیه سازمان بهزیستی و برخی نهاد­های مردمی، طرق حمایت از چنین زنانی محسوب می­شود. در کشور ترکیه این حمایت­ها نسبتاً بالاست طوری­که این­گونه زنان تحت حمایت دولت بوده و از پوشش بیمه­ای برخوردارند.