زن، شهود، استعاره؛ پیدایش استعارات زنانه در ادبیات عرفانی با طرح «شهودات عاشقانه» از سوی احمد غزالی

شعر فارسی بخصوص در ساحت غزل، مشحون از استعارات زنانه همچون خط و زلف و گیسو و شخصیت زنانة ساقی است. دلایل گوناگونی را می‌توان برای این پدیده مطرح کرد، اما مهم‌ترین دلیل، ریشه داشتن این مصطلاحات در شهودات عارفان در جریان عرفان عاشقانة ایرانی و خراسانی است. دستاورد این پژوهش آن است که به روش توصیفی و تحلیلی ثابت می‌شود که برگرفته از مبانی خواجه احمد غزالی بنیانگذار عرفان عاشقانه، شکل‌گیری این اصطلاحات به نوع شهود عارف در این جریان عرفان مربوط بوده، دیگر دلایل فرع بر این موضوع است. طبق این فرض، خواجه احمد غزالی یکی از تاثیرگذارترین عارفان بر ادبیات فارسی است. وی جایگاه، مراتب و انواع خاصی برای شهود برشمرده، تقریر ویژه‌ای از فنا ارائه کرده است که همگی در پیدایش استعارات زنانه در ادبیات عرفانی تاثیرگذار بوده‌اند.